Ngày xưa vào thời nhà Lý (thế kỷ thứ 13) ở thành Đại La (Hà Nội này nay) có một nhà sư pháp thuật cao cường, tên gọi Không Lộ. Tục truyền rằng nhà sư Không Lộ là một vị thần nhà Trời giáng xuống đất Việt để cứu dân độ thế.
Thuở bấy giờ nước ta đang thiếu thốn đồng và sắt, bao nhiêu vàng bạc châu báu thì người phương bắc đã vơ vét chở về Tàu, sau bao nhiêu thế kỷ đô hộ kéo dài. Một ngày nọ, sư Không Lộ lên đường qua Trung Hoa mang theo một cái túi nhỏ, định dùng phép thuật để lấy lại một ít của cải đã bị cướp về bên ấy. Nhà sư xin yết kiến vua nhà Tống để quyên một ít kim khí đựng đầy túi vải nhỏ đem về đúc tượng Phật. Thấy túi vải nhỏ bé của nhà sư, vua Tống không ngần ngại sai bảo quan coi kho đưa sư Không Lộ vào tận kho cho tùy ý lấy vàng hay đồng, miễn là chỉ đựng đầy túi thôi.
Vừa bước vào cửa kho, sư Không Lộ trông thấy một con trâu to lớn hơn con vật ngoài đời đúc toàn bằng vàng ròng, nghênh ngang như đứng canh giữ kho tàng nhà vua. Ở gian chính giữa cất giữ một số kim khí hiếm có, quý trọng hơn vàng, gọi là đồng đen, "mẹ đẻ ra vàng".
Sư Không Lộ bèn giở phép thần thông mở cái túi nhỏ ra thấu quá phân nửa số đồng đen trong kho vua Tống. Viên quan hốt hoảng trước hành vi thần kỳ của nhà sư, ra lệnh bắt phải trả lại số đồng đen quý giá về chỗ cũ. Không Lộ nhắc cho viên quan Tàu nhớ rằng nhà vua đã cho phép nhà sư được chọn lấy bất cứ thứ kim khí nào, miễn là không đựng quá cái túi nhỏ bé. Viên quan coi kho không biết làm sao liền chạy đi báo tin cho nhà vua hay. Vua Tống nổi giận xuống lệnh chém ngay đầu nhà sư nước Nam nhỏ bé đã dám có thái độ xấc xược với Thiên Triều. Sư Không Lộ có phép nghe được xa, xuyên qua các vách tường, hay được quyết định của vua Tống, vội vàng thoát ra khỏi kho rồi vượt qua hoàng thành. Số đồng đen mang theo khá nặng, nhà sư không thể đi mau, vừa được mấy dặm trường đã nghe thấy tiếng người ngựa đuổi theo. Sư Không Lộ ra sức phi hành được một quãng thì gặp giòng sông rộng chặn lối, trên sông không thấy bóng thuyền bè. Binh sĩ nhà vua cỡi ngựa phóng tới reo hò đắc thắng, sư Không Lộ bèn tháo nón tu lờ thả xuống nước hóa phép thành ghe, mang túi đồng đen nhảy xuống rồi chỉ trong chớp mắt đã vượt thẳng qua bến bờ bên kia. Đám quan quân Tàu đuổi theo trông thấy phép thuật phi thường của nhà sư, quay trở về thuật lại, vua Tống đành chịu thôi.
Trở về nước, sư Không Lộ tập họp những tay thợ rèn trứ danh lại để đúc một cái chuông bằng đồng đen lấy được ở Tàu về. Chuông đúc theo hình hoa sen hé nở và tiếng chuông phải thanh, vang xa. Các tay thợ khéo ra sức đêm ngày nhưng với dụng cụ thô sơ không đúc được chuông theo ý muốn. Sư Không Lộ mới nghĩ ra cách nấu chảy đồng đen đổ vào một cái khuôn hình chuông bằng đất sét, đạt được kết quả mong muốn với phương pháp đúc đồng mới.
Đến ngày làm lễ khánh thành chuông mới bằng đồng đen, sư Không Lộ cầm chày đánh lên tiếng đầu tiên. Tiếng chuông vang xa, rung động đến ngàn vạn dặm.
Con trâu vàng ở kho tàng vua nhà Tống nghe tiếng chuông đồng đen, tưởng chừng như tiếng mẹ gọi, phóng về phương nam. Thấy con trâu vàng chạy đến, nhà sư vội ngừng tiếng chuông, sợ rằng bao nhiêu vàng ở Trung Hoa nghe theo tiếng chuông đồng đeo gọi mà kéo nhau về cả đất Việt, như vậy sẽ gây nên can qua giữa hai nước, Trung Hoa sẽ kiếm cớ mà xâm chiếm Việt Nam, sư Không Lộ bèn lăn chuông xuống Hồ Tây. Chuông đồng đen rung vang một lần cuối cùng khi xuống nước. Con trâu vàng nghe tiếng cũng nhảy xuống nước biến mất theo chuông chìm sâu dưới đáy hồ.
Sau đó sư Không Lộ trở về trời. Những người thợ rèn dựng lên một ngôi đền thờ cạnh Hồ Tây để nhớ ơn nhà sư đã dạy cho họ lối đúc đồng. Nhà vua ban sắc tặng sư Không Lộ là thần thợ đúc.