- Dạ thiệt.
Giọng cô Thanh chưa hết nghi ngờ:
- Ngoài đó, con ở đâu?
- Dạ con ở Kế Xuyên, kế nhà con Gái nhỏ.
Sợ cô Thanh không tin, con Cúc "khai" thêm:
- Con kêu ba nó bằng cậu đó cô.
Cô Thanh nhíu mày:
- Vậy sao cô nghe giọng con lạ quá. Không ra giọng Quảng lắm.
Con Cúc nghe cô Thanh nói vậy, mặt mày bất giác đỏ lựng. Nó đảo mắt nhìn quanh, thấy tụi thắng Cải, thằng Lâm, con Lan, con Kim đứng bu bốn phía, cả con Lệ trong bếp cũng ngừng chặt thịt ngóc cổ ngó ra, và cả bọn đang thô lố mắt nhìn nó như nhìn một con vật gì kỳ quái, nó càng lúng túng.
Nó đưa tay quẹt mũi, đầu cúi gằm:
- Tại... tại...
Con Cúc nói cả buổi chỉ được mấy tiếng "tại, tại". Tụi thằng Lâm, con Lan ngứa miệng quá sức nhưng có cô Thanh ngồi đó, không đứa nào dám hó hé.
Cô Thanh cũng sốt ruột không kém gì tụi nó. Cô cố giữ giọng dịu dàng:
- Con muốn gì cứ nói, đừng ngại!
Quạt máy treo hai bên tường quay vù vù, mát rượi nhưng trên trán con Cúc lúc này mồ hôi rịn ra hột nào hột nấy bằng hột đậu.
Mồ hôi chảy ròng ròng xuống cổ khiến con Cúc có cảm tưởng thằn lằn đang chun vô áo. Nó nhột nhạt quá chừng nhưng không dám đưa tay lau, chỉ ngúc ngoắc đầu cho đỡ ngứa:
- Tại... tại...
Trong một thoáng cô Thanh nghĩ: Hay con nhỏ này bị câm? Nếu không chắc nó mắc tật cà lăm.
Cô đứng lên, giọng đã hết kiên nhẫn:
- Nếu con không muốn nói thì thôi. Cô phải đi làm công chuyện đây!
- Con nói mà cô! - Con Cúc cuống quít - Để con nói!
Cô Thanh ngồi xuống:
- Con nói đi!
Con Cúc lí nhí:
- Tại trước khi con đi, con Gái nhỏ bắt con sửa giọng. Nó nói "ở trong nớ, người ta nói giọng khác ngoài mình, nghe văn minh lắm. Mi cứ trọ trẹ cái giọng nhà quê, người ta không hiểu đâu"...
Con Cúc mới nói tới đó, thằng Cải và con Lan đã ôm bụng cười bò. Con Kim ý tứ hơn, quay mặt đi chỗ khác lấy tay bụm miệng. Thằng Lâm ý tứ hơn nữa, chạy tuốt ra ngoài hè, ngồi bệt xuống đất cười ngặt nghẽo.
Còn cô Thanh thì dở cười dở mếu:
- Trời đất, con Gái nhỏ ở không ở còn bầy đặt xúi bậy. Ai khiến nó làm khôn kia chớ!
Cô nhìn con Cúc, chắt lưỡi:
- Cô cần là cần cái đứa nói giọng Quảng Nam cho ra cái quán Quảng Nam. Chớ mấy đứa nói giọng Sài Gòn ở trong này thiếu chi, mắc mớ gì cô phải kêu tụi bay vô!
Mặt con Cúc xanh mét như tàu lá chuối. Giọng nó nhòe nước mắt, không phải vì buồn tủi mà vì mắc cỡ với mấy đứa loi choi trong quán và vì tức con Gái nhỏ:
- Con đâu có biết. Con Gái nhỏ biểu răng thì con làm rứa...
Trong nháy mắt, con Cúc đã trở lại cái giọng thứ thiệt của nó. Nó nói đặc sệt giọng Quảng làm cô Thanh mừng rơn:
- Đúng rồi đó! Đây mới đúng là cái giọng nguyên chất của mi. Giá trị lắm. Cũng như nước mắm Nam Ô vậy. Mi biết nước mắm Nam Ô không?
- Dạ, biết cô! - Thấy giọng nói của mình được ví với loại nước mắm số một Quảng Nam, con Cúc hồ hởi - Nước mắm Nam Ô ngon nhứt ngoài con mà.
Cô Thanh cười:
- Nhưng nước mắm Nam Ô chỉ ngon là lúc chưa pha kìa. Pha nước lạnh vô, dở ẹc liền.
Con Cúc coi vậy chớ thông minh lắm. Nghe thoáng qua, nó hiểu liền:
- Dạ, từ nay con sẽ không thèm nghe lời con Gái nhỏ nữa. Con cứ nói cái giọng thiệt của con.
Khổ nỗi, lúc con Cúc pha giọng, tụi thằng Cải, con Lan cười nôn ruột bao nhiêu thì khi con Cúc trở lại cái giọng "nước mắm Nam Ô nguyên chất" của nó, tụi này lại muốn khóc thét lên bấy nhiêu.
Khách đòi mua bánh bèo đem về, con Cúc kêu con Lệ:
- Chị kiếm cho em cái bô!
Chữ "cái bao" qua cái giọng nguyên chất của con Cúc biến thành "cái bô" khiến con Lệ thừ ra mất một lúc. Rốt cuộc, tuy không hiểu con Cúc kiếm một cái bô làm chi, con Lệ vẫn vào toilét cầm cái bô đem ra:
- Nè.
Con Cúc ré lên;
- Trời, lấy cái ni đựng bánh bèo cho khách răng được?
Con Lệ nhíu mày:
- Chớ sao mày kêu tao lấy cái bô?
- Không phải cái bô ni, cái "bô" tê tề!
Con Cúc nói "cái bô", con Lệ đã ngẩn tò te, nó nói "cái bô tê tề" thì con Lệ đã muốn xỉu lắm rồi.
- Muốn lấy cái gì thì mày chỉ đi! - Con Lệ ôm ngực - Thiệt tao khổ cho mày quá!
Con Cúc không đợi con Lệ nói đến lần thứ hai. Nó rảo quanh nhà bếp một vòng, mắt láo liên. Nhác thấy mớ bao ni-lông nhét trong cái giỏ toòng teng trên vách, nó thò tay rút một cái rẹt, mặt mày tí tởn:
- Cái "bô" ni nề!
- Trời đất! - Con Lệ trợn mắt kêu trời - Cái bao mà mày kêu cái "bô", ông nội tao cũng không hiểu nữa là tao!
Con Cúc cười hí hí:
- Tại cô Thanh kêu em nói giọng "nước mắm Nam Ô nguyên chất" chớ bộ!
Cũng như Lệ, những ngày đầu mấy đứa trong quán đến dở cười dở khóc với cái giọng "nước mắm Nam Ô" của con Cúc. Có lần, đang giờ nghỉ trưa con Cúc kêu thằng Lâm đưa giùm tờ báo, thằng này liền khệ nệ vác cái ghế bố đem tới. ấy là do con Cúc nói chữ "báo" mà ra chữ "bố". Lần khác, con Cúc khen con Lan "hăng ghớm", nhưng nó nói "hăng" thành "hen" nên con Lan tưởng con nhỏ này chê mình "ho hen" liền quay ngoắt lại, xù lông nhím lên. Bữa đó nếu không có con Lệ can gián kịp thời thì trong quán đã xảy ra chuyện lớn rồi.
Đó là nói lúc con Cúc mới vô làm. Sau một tuần, nghe con Cúc chuyện trò lốp xốp riết, tụi thằng Lâm, con Lan dần dần quen tai, không những không hiểu lầm, mà còn thấy hay hay.
Nhưng cho tới cái sự kiện sau đây thì tụi loi choi trong quán mới nể con Cúc, mới thấy nó có một vai trò quan trọng trong quán chớ không phải chơi.
Đó là hôm khách xứ Quảng vào mua ba cây tré.
Sau khi lễ phép lắng tai nghe, thằng Lâm "dạ" một tiếng rõ to rồi vào trong bếp cầm ra... ba cái chén.
Khách lắc đầu:
- Không phải chén. Lấy cho chú ba cái tré!
Khách nói đặc giọng Quảng, Lâm được con Cúc "tập huấn" một tuần rồi mà vẫn nghe "tré" thành chén, đứng ngơ ngác một lúc rồi lại quay vào trong đổi ba cái chén khác ngập ngừng đem ra.
Khách nhún vai:
- Cháu đem mấy cái chén này ra làm chi?
Thấy thằng Lâm đứng trơ thổ địa, con Lan xăng xái chạy lại:
- Chú kêu cái gì hả chú?
- Lấy cho chú ba cái tré!
Trình độ "thẩm âm" của con Lan chẳng khá hơn Lâm là bao. Nó nhìn ba cái chén trong tay Lâm rồi ngước lên nhìn khách:
- Thì ba cái chén đây nè! Hay là chú muốn đổi ba cái chén khác?
Khách lắc đầu, thở đánh thượt, nhìn vẻ mặt biết đã ngán ngẩm lắm.
Thấy khách nhỏm đít định đứng dậy, con Lệ quýnh quíu đẩy lưng con Cúc:
- Mày ra nghe xem khách nói gì! Tụi kia nó nghe không ra!
Con Cúc ở nhà quê mới chân ướt chân ráo vô thành phố, còn nhát hít. Nó chỉ lanh lợi trong chu vi cái bếp, chớ chỗ khách khứa ngồi ăn, hổm rày nó đâu dám ló mặt ra. Đối với nó, bên ngoài bức vách ngăn là một thế giới khác. Cái thế giới xô bồ đó lạ lẫm với nó quá sức.
Vì vậy khi cô Thanh phân công nó làm tiếp viên chung với thằng Lâm, nó lắc đầu quầy quậy, chỉ xin ở trong bếp làm "trợ lý" cho con Lệ, gọi nôm na là phụ bếp. Và từ ngày đó, nó chí thú ôm cứng cái bếp lò, không rời đi đâu lấy một bước.
Bữa nay cũng vậy, bị con Lệ thúc vô lưng, Cúc bám cứng cái bàn chặt thịt:
- í, em không dám ra ngoài nớ đâu!
Con Lệ nạt:
- Cô Thanh đi chợ, cả quán này chỉ có mình mày có thể nghe được khách nói gì, mày không ra thì ai ra?
Con Cúc biết con Lệ nói phải, nhưng lòng vẫn run. Nó ngần ngừ một thoáng rồi nắm tay Lệ:
- Vậy thì chị cùng ra với em!
Con Lệ cốc đầu Cúc:
- Lớn tồng ngồng rồi mà y như con nít!
Con Cúc là nhân vật chính. Nhưng khi tiến ra ngoài thì nó đùn con Lệ đi trước, còn nó thập thò sau lưng.
Con Lệ ngọt ngào hỏi khách:
- Dạ thưa, chú kêu món gì ạ?
Khách đã định xô ghế đứng lên, bỗng thấy con Lệ bước tới ngoan ngoãn dạ thưa, giọng nói lại có pha đường phèn ngọt xớt, bèn bấm bụng nhắc lại yêu cầu:
- Chú kêu ba cái tré, sao nãy giờ chẳng thấy chi hết?
Thằng Lâm, con Lan thường xuyên tiếp xúc với khách còn nghe không ra, con Lệ quanh năm chôn chân trong bếp sức mấy nghe nổi. Nó đứng ngẩn, tai dỏng lên.
ở sau lưng, con Cúc thì thầm:
- ổng hỏi mua ba cây tré đó! - Rồi sợ con Lệ không hiểu, con Cúc nói thêm - Nem, chả, tré đó mà!
Con Lệ được mách nước, mừng rơn. Nó nói như reo, phải khó khăn lắm nó mới không nhảy tưng tưng trước mặt khách:
- Dạ, con hiểu rồi. Con hiểu rồi. Chú chờ một chút. Để con vô lấy.
Con Lệ quày quả đi vô, mắt long lanh, mặt mày rạng rỡ, nom bộ tịch chẳng khác chi học trò đi thi vừa tìm ra cách giải một bài toán khó.
Bữa đó, nhìn khách cầm ba cây tré giơ lên trước mặt với vẻ hả hê, mấy đứa trong quán thầm cảm ơn con Cúc quá xá.
Cô Thanh đi chợ về, nghe tụi nhóc thuật lại liền lôi con Cúc ra biểu dương:
- Đó, con đã thấy sự lợi hại của con chưa?
Con Cúc lỏn lẻn:
- Lợi hại gì đâu, cô!
Tuy ngoài miệng nói vậy chớ trong bụng con Cúc khoái lắm. Rồi để phát huy "sự lợi hại" của mình hơn nữa, kể từ bữa đó Cúc siêng năng đi ra đi vô hơn. Bức vách ngăn phòng ngoài với nhà bếp đối với con Cúc bây giờ đã không còn là ranh giới cấm kị nữa.
Con Cúc không ngờ nó mới lượn ra lượn vô có hai ba ngày đã khiến hồn vía thằng Lâm lơ lơ lửng lửng.
Ngay cả Lâm cũng không ngờ. Nhà Lâm ở tuốt Tây Ninh, ba mẹ sống bằng nghề trồng mía, chẳng khấm khá bao lăm. Nó học hết phổ thông, đùm đề khăn gói xuống Sài Gòn ở nhà bà dì ôn thi đại học. Rớt cái bịch, nó không thèm về quê, ở lại thành phố vừa kiếm việc làm vừa ôn tập chờ sang năm thi lại.
Lâm là đứa có chí. Nó tự nhủ nếu không vào được đại học, nó quyết không trở về nhà. Nó bắt chước người xưa, nếu công chưa thành danh chưa toại thì dứt khoát "một đi không trở lại".
Để thực hiện chí lớn, ngay ngày đầu tiên lò dò tới quán Đo Đo, nó ôm theo một lô sách vở, nhét đầy trong ba lô.
Lâm ban ngày chạy bàn, ban đêm ngủ luôn tại quán. Khi người khách cuối cùng bước ra, nó lụi thụi đi kéo cửa, bấm ổ khóa. Sau khi lau bàn lau ghế đâu đó xong xuôi, nó chun vào nhà vệ sinh tắm rửa thay đồ rồi leo lên ghế bố, lấy sách vở ra nằm học.
Ban ngày, những lúc vắng khách, nó cũng tranh thủ ôn bài. Nó nhét dấm dúi dăm cuốn sách vào cái kệ đựng chai lọ lỉnh kỉnh ở góc nhà, hễ rảnh rỗi là lôi ra tụng niệm.
Một cái đứa ham học như thế, có chí như thế thì đâu có nghĩ đến chuyện "nhi nữ tình trường". Thằng Lâm biết thừa con Lan bán đồ khô mê nó tít thò lò nhưng nó cứ phớt tỉnh, ra vẻ ta đây còn con nít lắm, mặc dù năm nay nó mười tám tuổi, bằng tuổi với con Lan.
ấy vậy mà ngắm nghía con Cúc chừng ba bữa, thằng Lâm thấy bụng dạ mình có điều chi đó không ổn. Tối, nằm học bài, mắt dán vô trang sách nhưng đầu óc nó cứ nghĩ vẩn vơ tới con Cúc lúc này đang nằm ngáy khò khò bên cạnh con Lệ, con Lan trên căn gác lửng.