Nợ trước xong xuôi, mượn gió mát trăng trong, phong trần gội sạch
Duyên xưa tái hợp, vui cuộc cờ, đàn hát, cầm tất thanh cao.
Quây nhau lạy trước Phật đài
Tái-sinh trần tạ lòng người từ bi
Kiệu hoa giục giã tức thì
Vương ông dạy rước cùng về một nơi
Nàng rằng: Chút phận hoa rơi
Nửa đời nếm trải mọi mùi đắng cay
Tính rằng mặt nước chân mây
Lòng nào còn tưởng có rày nữa không?
Được rày tái thế tương phùng
Khát khao đã thỏa tấm lòng lâu nay
Đã đem mình bỏ am mây
Tuổi này gửi với cỏ cây cũng vừa
Mùi thiền, đã bén muối dưa
Màu thiền ăn mặc đã ưa nâu sồng
Sự đời đã tắt lửa lòng
Còn chen vào chốn bụi hồng làm chi?
Dở dang nào có hay gì?
Đã tu, tu trót qua thì, thì thôi!
Trùng sinh ân nặng biển trời
Lòng nào nỡ dứt nghiã người ra đi?
Ông rằng: Bỉ thử nhất thì
Tu hành thì cũng phải khi tòng quyền
Phải điều cầu Phật cầu tiên
Tình kia, hiếu nọ, ai đền cho đây?
Độ sinh nhờ đức cao dày
Lập am, rồi sẽ rước thầy ở chung.
Nghe lời nàng phải chiều lòng
Giã sư, giã cảnh, đều cùng bước ra
Một đoàn về đến quan nha
Đoàn viên, vội mở tiệc hoa vui vầy
Tàng tàng, chén cúc dở say
Đứng lên, Vân mới giải bày một hai
Rằng: Trong tác hợp cơ trời
Hai bên gặp gỡ, một lời kết giao
Gặp cơn bình địa ba đào
Vậy đem duyên chị buộc vào duyên em
Cũng là phận cải, duyên kim
Cũng là máu chảy ruột mềm chứ sao?
Những là rày ước mai ao
Mười lăm năm ấy, biết bao nhiêu tình!
Bây giờ gương vỡ lại lành
Khuôn thiêng lừa lọc, đã đành có nơi
Còn duyên may lại còn người
Còn vầng trăng bạc, còn lời nguyền xưa
Quả mai ba bảy đương vừa
Dào non sớm liệu xe tơ kịp thì.
Dứt lời, nàng vội gạt đi:
Sự muôn năm cũ kể chi bây giờ?
Một lời tuy có ước xưa
Xét mình dãi gió, dầm mưa đã nhiều
Nói càng hổ thẹn trăm chiều
Thì cho ngọn nước thủy triều chảy xuôi!
Chàng rằng: Nói cũng lạ đời!
Dẫu lòng kia vậy, còn lời ấy sao?
Một lời đã trót thâm giao
Dưới giày có đất, trên cao có trời!
Dẫu rằng vật đổi sao dời
Tử sinh cũng giữ lấy lời tử sinh!
Duyên kia có phụ chi tình
Mà toan chia gánh chung tình làm hai?
Nàng rằng: Gia thất duyên hài
Chút lòng ân ái, ai ai cũng lòng
Nghĩ rằng: Trong đạo vợ chồng
Hoa thơm phong nhụy, trăng vòng tròn gương
Chữ trinh đáng giá nghìn vàng
Đuốc hoa chẳng thẹn với chàng mai xưa!
Thiếp từ ngộ biến đến giờ
Ong qua, bướm lại, đã thừa xấu xa
Bấy chầy gió táp mưa sa
Mấy trăng cũng khuyết, mấy hoa cũng tàn!
Còn chi là cái hồng nhan?
Đã xong thân thế, còn toan nỗi nào?
Nghĩ mình chẳng hổ mình sao?
Dám đem trần cấu dự vào bố kinh!
Đã hay chàng nặng vì tình
Trông hoa đèn chẳng thẹn mình lắm ru!
Từ rày khép cửa phòng thu
Chẳng tu thì cũng như tu mới là!
Chàng dầu nghĩ đến tình xa
Đem tình cầm sắt đổi ra cầm cờ
Nói chi kết tóc xe tơ?
Đã buồn cả ruột, lại dơ cả đời!
Chàng rằng: Khéo nói nên lời!
Mà trong lẽ phải có người có ta
Xưa nay trong đạo đàn bà
Chữ trinh kia cũng có ba bảy đường:
Có khi biến, có khi thường
Có quyền, nào phải một đường chấp kinh?
Như nàng lấy hiếu làm trinh
Bụi nào cho đục được mình ấy vay?
Trời còn để có hôm nay
Tan sương đầu ngõ, vén mây giữa trời
Hoa tàn mà lại thêm tươi
Trăng tàn mà lại hơn mười rằm xưa
Có điều chi nữa mà ngờ
Khách qua đường để hững hờ chàng Tiêu?
Nghe chàng nói đã hết điều
Hai thân thì cũng quyết theo một bài
Hết lời khôn lẽ chối lời
Cúi đầu, nàng những ngắn dài thở than
Nhà vừa mở tiệc đoàn viên
Hoa soi ngọn đuốc, hồng chen bức là
Cùng nhau giao bái một nhà
Lễ đà đủ lễ, đôi đà đủ đôi
Động phòng dìu dặt chén mồi
Bâng khuâng duyên mới, ngậm ngùi tình xưa
Những từ sen ngó đào tơ
Mười lăm năm, mới bây giờ là đây!
Tình duyên ấy, hợp tan này
Bi hoan mấy nỗi, đêm chầy trăng cao
Canh khuya bức gấm rủ thao
Dưới đèn tỏ dạng, má đào thêm xuân
Tình nhân lại gặp tình nhân
Hoa xưa ong cũ, mấy phân chung tình!
Nàng rằng: Phận thiếp đã đành
Có làm chi nữa cái mình bỏ đi!
Nghĩ chàng nghiã cũ tình ghi
Chiều lòng gọi có xướng tùy mảy may
Riêng lòng đã thẹn lắm thay
Cũng là mặt dạn, mày dày khó coi!
Những như âu yếm vành ngoài
Còn toan mở mặt với người cho qua
Lại như những thói người ta
Vớt hương dưới đất, bẻ hoa cuối mùa
Cũng dơ giở nhuốc bày trò
Còn tình đâu nữa, là thù đấy thôi!
Người yêu, ta xấu với người
Yêu nhau thì lại bằng mười phụ nhau
Cửa nhà dù tính về sau
Thì còn em đó, lọ cầu chị đây?
Chữ trinh còn một chút này
Chẳng cầm cho vững, lại giày cho tan!
Còn nhiều ân ái chan chan
Hay gì vầy cái hoa tàn mà chơi?
Chàng rằng: Gắn bó một lời
Bỗng không cá nước, chim trời lỡ nhau
Xót người lưu lạc bấy lâu
Tưởng thề thốt nặng cũng đau đớn nhiều!
Thương nhau sinh tử đã liều
Gặp nhau còn chút bấy nhiêu là tình
Chừng xuân tơ liễu còn xanh
Nghĩ rằng chưa thoát khỏi vành ái ân
Gương trong chẳng chút bụi trần
Một lời quyết hẳn muôn phần kính thêm
Bấy lâu đáy bể mò kim
Là nhiều vàng đá, phải tìm trăng hoa?
Ai ngờ lại hợp một nhà
Lọ là chăn gối, mới ra sắt cầm!
Nghe lời sửa áo, cài trâm
Khấu đầu lạy tạ cao thâm nghìn trùng
Thân tàn gạn đục khơi trong
Là nhờ quân tử khác lòng người ta
Mấy lời tâm phúc ruột rà
Tương tri dường ấy, mới là tương tri!
Chở che, đùm bọc, thiếu gì?
Trăm năm danh tiết cũng vì đêm nay!
Thoắt thôi, tay lại cầm tay
Càng yêu vì nết, càng say vì tình
Thêm nến giá, nối hương bình
Cùng nhau lại chúc chén quỳnh giao hoan
Tình xưa lai láng khôn hàn
Thong dong, lại hỏi ngón đàn ngày xưa
Nàng rằng: Vì mấy đường tơ
Làm người cho đến bây giờ mới thôi!
Ăn năn thì sự đã rồi!
Nể lòng người cũ, vâng lời một phen.
Phím đàn dìu dặt tay tiên
Khói trầm cao thấp, tiếng huyền gần xa
Khúc đầu đầm ấm dương hòa!
Âấy là hồ điệp hay là Trang sinh?
Khúc đâu êm ái xuân tình!
Âấy hồn Thục đế hay mình đỗ-quyên?
Trong sao châu rõ duềnh quyên
Âấm sao hạt ngọc Lam điền mới đông!
Lọt tai nghe suốt năm cung
Tiếng nào là chẳng não nùng xôn xao
Chàng rằng: Phổ ấy tay nào?
Xưa sao sầu thảm, nay sao vui vầy?
Tẻ vui bởi tại lòng này
Hay là khổ-tận đến ngày cam-lai?
Nàng rằng: Vì chút nghề chơi
Đoạn trường tiếng ấy hại người bấy lâu!
Một phen tri kỷ cùng nhau
Cuốn dây từ đấy, về sau cũng chừa.
Truyện trò chưa cạn tóc tơ
Gà đà gáy sáng, trời vừa rạng đông
Tình riêng, chàng lại nói sòng
Một nhà ai cũng lạ lùng khen khao
Cho hay thục nữ chí cao
Phải người sớm mận tối đào như ai?
Hai tình vẹn vẽ hòa hai
Chẳng trong chăn gối, cũng ngoài cầm thơ
Khi chén rượu, lúc cuộc cờ
Khi xem hoa nở, khi chờ trăng lên
Ba sinh đã phỉ mười nguyền
Duyên đôi lứa cũng là duyên bạn bầy
Nhớ lời, lập một am mây
Khiến người thân tín rước thầy Giác Duyên
Đến nơi đóng cửa gài then
Rêu trùm kẽ ngạch, cỏ lên mái nhà
Sư đà hái thuốc phương xa
Mây bay, hạc lánh, biết là tìm đâu?
Nặng vì chút nghiã bấy lâu
Trên am cứ giữ hương dầu hôm mai
Một nhà phúc lộc gồm hai
Nghìn năm dằng dặc, quan giai lần lần
Thừa gia chẳng hết nàng Vân
Một cây cù-mộc, một san quế-hòe
Phong lưu phú quí ai bì
Vườn xuân một cửa để bia muôn đời
Ngẫm hay muôn sự tại trời
Trời kia đã bắt làm người có thân
Bắt phong trần, phải phong trần
Cho thanh cao, mới được phần thanh cao
Có đâu thiên vị người nào
Chữ Tài, chữ Mệnh dồi dào cả hai
Có tài, mà cậy chi tài?
Chữ tài liền với chữ tai một vần
Đã mang lấy nghiệp vào thân
Cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa
Thiện căn ở tại lòng ta
Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài!
Lời quê chắp nhặt dông dài
Mua vui cũng được một vài trống canh.