Trịnh Công Sơn
Không rõ

Lần hành hương cuối

Người hành giả đã từng lê gót qua đồi, núi, qua những thăng trầm khốn khó đời mình để đi tìm, tìm điều gì không ai biết. Trịnh Công Sơn, có phải ông đã đến được giao điểm cuối của con đường hữu hạn
và vô hạn không?

"Người đi hành hương về đồi núi cao ... người đi một mình đồi dốc
nghiêng xuống,người đi một mình, vực sâu gọi tên."

Và như những lời tiên tri ông đã đi một mình, đến một mình, chọn chỗ và nằm một mình lặng lẽ. Sáu mươi năm, một cái mốc thời gian, vừa đủ cho một toan tính, quá ngắn cho một bất định, cũng tạm cho ông để lại cho chúng ta một kho tàng nhạc tình trân quý.
Tôi chưa từng gặp mặt TCS, chưa từng được nghe ông hát sống và tôi chỉ biết đến ông qua những bài hát nghe được đâu đó qua băng nhạc, đĩa hát và đài phát thanh. Tôi nghe nhạc ông bằng tai, bằng trái tim và những xúc động nhưng nhức buốt lòng. Tôi không đến với nhạc tình TCS bằng óc, bằng những đồn đãi truyền thuyết, bằng những chính
kiến phe nhóm phủ vây quanh ông. Họ nói về ông, họ phê bình ông, họ khen ông, chê ông, họ kính phục, họ tôn vinh hay đạp đổ ông, tôi không cần biết. Tôi chỉ đến với nhạc TCS bằng trái tim. Vâng
chỉ bằng trái tim. Tôi chỉ thấy nỗi cô đơn giăng phủ và những ngậm ngùi mang mang trong những lời nhạc mà tôi nghe được. Tôi tìm được tôi trong nhạc ông và tôi nghĩ nhiều người cũng tìm được họ trong
nhạc ông. Điều tìm thấy đó chính là nỗi cô đơn vô cùng.

“ Ngày tháng nào đã ra đi, sao ta còn ngồi lại ... từng người tình bỏ ta đi
như những giòng sông nhỏ ....
ôi tiếng buồn rơi đều, nhìn lại mình đời đã xanh rêu"

Ông đã nổi tiếng, đã thành danh , đã sống, đã
biết yêu thương cuộc đời, hiểu được lầm lỗi và những bất toàn của con ngườị Sao ông vẫn không hạnh phúc? vẫn thấy cô đơn, vẫn viết thành câu "Buồn lắm mà không biết than phiền với ai cả"

Có phải định mệnh của những người nghệ sĩ là con đường gắn liền với hai từ “cô đơn" không ?
Đêm giao thừa năm nào ông ngồi đếm tuổi , đếm vui buồn, yêu thương, và những người tình đi qua đời mình và thấy được dang dở đời người như một Symphonieinacheveẹ Lần sắm sửa hành trang cho chuyến hành hương cuối này tôi tự hỏi không biết ông đem theo được bao nhiêu yêu thương, giận ghét, danh vọng, hạnh phúc theo cùng. Nhưng
tôi biết chắc một điều ông mang được một người tình lúc nào cũng chung thủy đi với ông.

CÔ ĐƠN: người tình đầu tiên và cuối cùng
của ông.

Xong Những nhánh lay-ơn, hồng trắng thi nhau
nằm dưới đáy huyệt

Đã đến giờ lấp mộ