Hà Nội - Cuộc chiến đấu trong lòng địch

Với một lực lượng mạnh hơn ta gấp bội: 6.500 quân, hơn 40 xe tăng, hàng trăm xe thiết giáp và máy bay, Pháp yên trí rằng có thể tiêu diệt được quân ta trong vòng 24 tiếng đồng hồ. Những kẻ giao động lúc đó không tin rằng chúng ta có thể chống giữ được Thủ đô hơn một ngày! Nhưng cuộc chiến đấu ở Liên khu I đã kéo dài 2 tháng liền, mặc dù địch dùng trong pháo nã suốt ngày đêm, tàu bay trút hàng ngàn tấn bom xuống các khu phố do quân ta đóng giữ.

Có thể nói các chiến sĩ của Trung đoàn Thủ đô và nhân dân Hà nội đã chiến đấu rất gan dạ, mưu trí, sáng tạo, khiến cho kẻ địch phải kinh hoàng. Người Hà nội xứng đáng với truyền thống của cha ông, viết lên trang sử oanh liệt mở đầu cho cuộc kháng chiến toàn quốc, xứng đáng với lời khen của Bác: "Các em cảm tử cho Tổ quốc quyết sinh"

Đêm 17/2/1947, theo lệnh của Bộ Tổng chỉ huy, Trung đoàn Thủ đô đã mở đường rút ra ngoài để bảo toàn lực lượng. Sau 2 tháng chiến đấu, Trung đoàn Thủ đô đã hoàn thành nhiệm vụ giam chân địch.

Sau khi Trung đoàn Thủ đô rút, chủ trương của ủy ban kháng chiến Hà nội là làm thất bại kế hoạch phòng thủ Hà nội của địch, phát động chiến tranh du kích, tiếp tục tiêu hao lực lượng địch, phối hợp với các chiến trường khác, đồng thời phá mọi âm mưu lừa phỉnh và vơ vét bóc lột của địch.

Phong trào du kích chiến tranh đã sẵn sàng có ở ngoại thành từ năm 1947, sang năm 1948 lại càng phát triển mạnh và phối hợp chặt chẽ với quân chính quy, tấn công vào nhiều vị trí. Đầu năm 1950, ta đã đột nhập sân bay Bạch Mai thiêu huỷ 25 máy bay địch, đốt 60 vạn lít ét xăng. Đầu năm 1954 phối hợp với chiến trường Điện Biên Phủ, ta đột nhập sân bay Gia Lâm tiêu huỷ 18 máy bay và 1 kho ét xăng làm cho bọn địch rất hoang mang.

ở nội thành, cơ sở của ta phát triển mạnh vào các xí nghiệp, khu phố, trường học, các chợ. Đáng chú ý nhất là cuộc bãi khoá của toàn thể học sinh Hà nội trong một tuần lễ (13/1 -20/1/1950) để phản đối thực dân Pháp và bù nhìn tàn sát học sinh Trần Văn On ở Sài Gòn. Phong trào chống lính rất sôi nổi trong công nhân, thanh niên học sinh và mọi tầng lớp nhân dân, từ hình thức thấp đến cao, như lẩn trốn không trình diện, làm kiến nghị phản đối, bỏ trại tập trung ra vùng tự do, đánh lại chỉ huy...