Người ta thường so sánh Tư Mã ý với Tào Tháo. Ta thử căn cứ trên lời trăn trối trước lúc lâm chung của ý đã thấy Tư Mã ý khác với tào Tháo xa. tất cả những hành động của Tào Tháo chỉ có con Tư Mã ý bắt chước thôi, chứ thật ra suốt cuộc đời Tư Mã ý , không làm điều gì trái đạo vua tôi như Tào Tháo cả. Tào Tháo để tâm ghét Tiên chúa và muốn trừ người tài của dòng tôn thất, rồi đến giết hoàng hậu, hại hoàng tử, tiếm nghi vệ hoàng đế, nhận phong "cửu tích" v.v... còn ý thì không có những hành động như thế. Cho nên người quân tử có thể khoan thứ cho Tư Mã ý được.
- Thừa lúc tuyết phủ để dụ địch, chính là trận Võ Hầu phá quân thiết xa.
Đang đêm chỉ có trăm quân mà đi cướp trại địch đó là Cam Ninh. Lấy thuỷ
quân để phá thuỷ quân thì có Hoàng Cái đốt thuyền của Bắc quân. Còn dùng
thuỷ quân đi nghênh ngang dưới thuyền bè mà có thể đánh được trại địch
trên cạn thì ngoài Đinh Phụng ra, xưa nay chưa từng có ai. Vì thế người ta
phải phục Đinh Phụng ở điểm này.
- Tôn Tuấn giết Gia Cát Khác là người trong tôn thất giết người khác họ.
Tư Mã ý giết Tào Sảng lại là khác họ diệt người trong Tôn thất. Tài năng
của Khác với Sảng không giống nhau nhưng tính kiêu ngạo và sự sơ xuất
thì giống nhau như hệt. Bên ngoài không hiểu nổi sự xảo trá của Trương
Đặt, bên trong không hay biết mưu gian của Tôn Tuấn, thế mà vẫn kiêu căng
ương ngạnh để đến nỗi phải bị giết. Khác thông minh hơn cha nhưng chỉ vì
tính kiêu ngạo cậy tài mà mang lấy hoạ.