Khổng Minh bị thua ở Vị Kiều, cho thấy rằng kế hoạch của Nguỵ Diên qua hang Tí Ngọ không phải là kế hay. Khổng Minh mà không ngờ được quân NGuỵ lại đề phòng ở Vị Kiều, thì làm sao Nguỵ Diên có thể ngờ được quân NGuỵ không phòng bị hang Tí Ngọ. Hơn nữa nếu đốt Vị Kiều mà bị thua thì còn gỡ gạc được chứ còn vào hang Tí Ngọ mà bị thua thì thảm hại biết bao nhiêu. Vì vậy Khổng Minh thà chịu thất trận bất ngờ ở Vị Kiều chứ không khi nào mưu cầu sự may rủi trong hang Tí Ngọ.
- Trịnh Văn vâng lời Tư Mã ý trá hàng để làm nội ứng, chẳng khác nào Mạnh ư u vâng lời Mạnh Hoạch trá hàng vậy. Nhưng Mạnh ư u chưa giết người nào để cho Khổng Minh tin, chứ Trịnh Văn thì đã tự tay giết một tướng để chứng minh lòng mình. Thế đủ biết âm mưu của Tư Mã ý lợi hại hơn Mạnh Hoạch nhiều.
Khổng Minh muốn hại Tư Mã ý mà chỉ hại được Tần Lãng mà thôi, cũng như
Khương Duy muốn bắt Tào Chân mà chỉ giết một Phí Diệu vậy. Khườn Duy tự
tay viết thư khiến địch mắc mưu mình, còn Khổng Minh thì chỉ để địch viết
cho địch. thế đủ biết Khổng Minh mưu cao hơn Khương Duy nhiều, nhưng dù
giỏi đến đâu cũng có địch thủ cả.
Lúc dẹp Nam Man, quân Thục cỹng đã dùng thú vật bằng gỗ để đuổi giặc,
nhưng chỉ dùng trong một thời gian ngắn mà thôi. Loại thú vật bằng gỗ dùng
để vận lương này mới dùng được lâu dài, thế thì đoàn thú gỗ sau này kì
diệu hơn lúc trước. Lúc đi gặt lúa ở Lũng Thượng, Khổng Minh đã giả làm
thần tướng, nhưng thần tướng này chỉ làm cho người cho người ta sợ bỏ chạy
mà thôi, chứ thần tướng ở Vị Tân thì cướp lương ngay trước mặt người ta,
quả là tinh xảo hơn trước nhiều. Lấy gỗ làm thú vật mà làm như thú sống,
lấy người làm binh mà làm oai phong như thần, lại áp dụng nhiều lần như
thế mà địch vẫn mắc mưu thì thật là tài trí như thần, chuyện này lại có
ghi trong chính sử chứ không phải chuyện tiểu thuyết thì thật là li kì vậy.
- Trong thiên hạ bất cứ một việc gì, hễ có người làm được, thì có người khác bắt trước được. Thường thường người ta bắt chước một cách khó khăn chỉ vì người làm ra cố giấu nghề không muốn cho ai bắt chước cả. Việc chế trâu gỗ của Khổng Minh không những không cấm địch bắt chước, mà còn có ý khuyến khích địch bắt chước nữa là khác. Thế mà địch thực hiện bị thất bại đâm ra lo sợ không dám bắt chước nữa. Ôi! Dùng mưu kế tuyệt kĩ đến thế là cùng.