- từ Hoảng giương đông kích tây, chỉ có một mình với hai viên phó tướng mà làm chó người ta tưởng như có cả hai muôn binh ngàn tướng. Như vậy Từ Hoảng quả có tài dụng binh vậy.
Từ Hoảng đánh trận Miện Thuỷ cũng như Trương Liêu đánh trận Hợp Phì. Hai
người đều có tài làm đại tướng.
Quan Công trước kia chơi thân với Trương Liêu và Từ Hoảng, thế mà Trương
Liêu thì biết nghĩa, còn Từ Hoảng lại vong tình trong hoạn nạn, làm cho
Quan Công cùng khốn hơn.
- Điền Đan lấy lại được thành Tề làm vì Kị Kiếp quật mồ, đốt xương người chết ngoài thành. Quan Công không lấy lại được thành Kinh Châu chỉ vì Lữ Mông biết rõ về trăm họ, chiêu dụ lòng dân.
Cũng như trước kia, Trương Lương dùng bài ca nước Sở để làm tan quận đội
Sở, ấy là muốn cho quân Sở bỏ đi. Nay lữ Mông dùng người dân Kinh Châu để
kêu gọi quân lính Kinh Châu, ấy làm muốn cho người Kinh Châu trở về. Hai
việc tuy khác nhau mà có một thắng lợi tương xứng nhau.
Quan Công dùng "cứng", Lữ Mông dùng "mềm", lấy Kinh Châu chỉ một mực dùng
cảm tình mua chộc ba quân tướng sĩ.
Lữ Mông mưu dụ Phó Sĩ Nhân cũng như Phó Sĩ Nhân mưu dụ Mi Phương, cả hai
đều dồn người vào thế bí, không còn lối thoát.
- Cái mưu Tôn Quyền chiếm Kinh Châu cũng như cái mẹo Tào Tháo chiếm Phàn Thành. Ngô gửi thư sang Nguỵ dặn chớ tiết lộ, hễ Quan Công biết mà trở về thì Ngô không chiếm nổi Kinh Châu. Thế mà Nguỵ được thư Ngô lại phao đồn tin Kinh Châu bị chiếm, để cho quân Kinh Châu nản lòng kéo về, và vòng vây Phàn thành sớm giải thoát. Xem thế thì tuy Ngô, Nguỵ họp binh đánh Kinh Châu nhưng mỗi bên đều lo riêng cho quyền lợi mình trước.
- Có người bảo: Lúc này Quan Công chạy vào Mạch Thành cũng chẳng khác gì trước kia bị vây nơi Thổ Sơn. Thế sao trước kia không khước từ lời dụ hàng của Trương Liêu, mà nay lại không nghe lời Gia Cát Cẩn?
Nên xét rằng hai trường hợp không giống nhau. Trước kia ở Thổ Sơn, Quan
Công đầu hàng Hán chứ không phải đầu hàng Tào, Quan Công chỉ biết có Hán
chứ không biết có Tào. Nếu Tào Thái không mượn danh nghĩa phò Hán thì
chẳng khi nào Quan Công chịu hạ khí giới. Quan Công đã chỉ biết có Hán,
không biết có Tào thì hôm nay làm sao lại nghe lời Gia Cát Cẩn đầu hàng
Ngô được?
- Lưu Phong không phát binh đi cứu chú là vì nghe theo lời Mạnh Đạt. Tuy nhiên, Lưu Phong vẫn không tránh khỏi tội, vì Mạnh Đạt là một tướng Thục mới đầu hàng. Mạnh Đạt đã bỏ Lưu Chương thì việc phản Quan Công có khó gì?
Chỉ trách Lưu Phong là một đứa con nuôi của Huyền Đức, đợc Huyền Đức nuôi
dưỡng, thế mà trong lúc lâm nguy lại phản phúc như vậy. Lưu Phong vốn biết
Huyền Đức và Vân trường tinh như ruột thịt, phản Vân Trường là phản Huyền
Đức rồi. Thế thì tội của Lưu Phong không thể dung tha.