- Quan Công trước kia muốn tỉ thí với Mã Siêu mà nay lại tranh phong với bộ tướng của Mã Siêu. Như thế có khác gì QUan Công đánh với Mã Siêu đâu. Quan Công và MAx Siêu đã về một nhà mà Bàng Đức cố tình tử chiến với Quan Công thì khác gì Bàng Đức cố tình tử chiến với Mã Siêu. Như thế Bàng Đức đã vô tình phản lại chủ cũ, Bàng Đức còn đâu là trung nghĩa. Bàng Đức không chịu hàng Quan Công sao trước kia Bàng Đức lại hàng tào Tháo? Kẻ thức giả không cho hành động của Bàng Đức là anh hùng.
- Quan Công hai lần dùng nước để thắng địch quân. Lần trước tháo nước ở Chương Hà, lần sau tháo nước ở Tương Giang.
Việc tháo nước ở Chương Hà là do kế của Khổng Minh, chỉ dùng rất ít, mà
đạt kết quả cũng không bao nhiêu. Lần này dùng nước ở Tương Giang, QUan
Công đã tự ý mình, và thắng địch rất lớn.
Nhưng Quan Công khơi nước Tương giang dìm được bảy đạo quân mà không đủ
sức nước cuốn để hạ Phàn Thành là tại làm sao?
Vì nước cuốn quân thì dễ, mà nước cuốn thành thì khó. Nước cuốn quân thì
thuận và nhanh chóng, nước cuốn thành thì chậm mà lâu. Nhanh thì quân địch
không kịp phòng bị, còn chậm thì quân địch có thể đề phòng.
Hoặc có kẻ bảo rằng: Tào Tháo dùng nước sông Tứ đoạt thành hạ Bì, dùng
nước sông Chương lấy thành Từ Châu, như vậy Tào Tháo dùng nước giỏi hơn
Quan Công hay sao?
Xét rằng: Nếu ở Hạ Bì không có Hầu Thành trốn ra theo, ở Ký Châu không có
Thẩm Vinh mở cửa đầu hàng thì vị tất hai thành ấy đã bị mất. Tháo nhờ may
mà thắng chứ không phải nở ở sức nước mà được.
- Cái mẹo QUan Công tháo nước Tương Giang không khác gì cái kế Lãnh Bào tháo nước ở Phù Thuỷ, không nên lấy thành bại mà luận Lãnh Bào thất bại vì
Bàng rạng đi báo để bàng Thống kịp đề phòng,
Quan Công thắng trận vì Thanh Hà tuy biết trước nhưng Vu Cấm không nghe
lời.
Còn Pháp Chính sơm biết mưu quân địch nên dinh trại không cần dời mà vẫn
vô sự.
Bàng Đức biết muộn, vẫn muốn dời binh mà không còn kịp nữa. Cùng một mưu
kế, nhưng thành hay bại còn phải do đối phương khôn hay dại nữa.
- Cá chui vào rọ, Quan Công làm ngư ông ngồi hưởng lợi. Bàng Đức mấy lần lọt lưới, nhưng cuối cùng cũng phải nằm trên thớt. VU Cấm vào lưới sớm nhất, nhưng vẫn không bị chết có lẽ vì Quan Công tin chắc rằng sinh mạng Vu Cấm không còn lọt đi đâu được nữa.
- Xem việc Quan Công không hạ được Phàn Thành chứng tỏ lòng trời không muốn cho Hán phục hưng rồi.
Trước kia, Từ Thứ bày kế, chiếm được Phàn Thành nhưng lúc ấy quân Lưu Bị
còn quá ít, không đủ giữ thành nên thành phải bỏ. Hồi này quân lực QUan
Công có thể giữ được Phàn Thành và cả những thành khác xa hơn nữa, nhưng
lại bị trở ngại. Nhưng kẻ có cảm tình với nhà Hán, đọc truyện đến đây
không khỏi thở dài than tiếc vậy.