- Trước đây đã có hai vụ khai nước: Tào Tháo khai nước sông Tứ, yểm bức Hạ Bì, và khai nước sông Chương, yểm bức Kí Châu. ở hồi này lại thấy một vụ khai nước nữa là vụ khai nước sông Phù, nhưng lại không xong. Trong truyện phải có việc thật, việc hư mới thú chứ nếu việc nào cũng thành công thì còn gì thú vị.
- Xem việc Bàng Thống bị tử trận mà biết rằng sau này Kinh Châu sẽ mất, và Vân Trường sẽ chết. Vì sao? Vì rằng Bàng Thống không chết thì Tây Xuyên hoàn toàn uỷ thác cho Bàng Thống, và Khổng Minh chẳng rời khỏi Kinh Châu. Giả sử trước kia việc thu Tây Xuyên được giao cho Khổng Minh, việc giữ Kinh Châu uỷ thác cho Bàng Thống thì dù Lữ Mông, Lục Tốn có mưu mô đến đâu đi nữa cũng không thể qua mặt Bàng Thống được. Cho nên, Kinh Châu mất, Quan Công chết không phải vì Lữ Mông giỏi mưu, Lục Tốn giỏi kế mà chính là vì Bàng Thống chết sớm vậy. Như thế có thể nói rằng: Khổng Minh khóc Bàng Thống cũng là khóc Kinh Châu và Vân Trường nữa.
- Do lòng ham tiến quá mạnh mà Bàng Thống lâm nguy. Lúc Bàng Thống chưa chết, tinh tú trên trời đã báo trước, rồi đến việc ngựa quỵ chân, thế mà Bàng Thống lại ngờ Khổng Minh ghen với mình muốn gấp rút lập công, để đến mỗi mang hại. Thật đáng tiếc. Than ôi! Tuy nói rằng số trời, nhưng cũng do người một phần lớn!
- Khổng Minh từ lúc ngồi trong lều tranh vạch kế đã nói câu: "Đông hoà Tôn Quyền...". Nay rời Kinh Châu, giao lại cho Vân Trường vẫn không từ bỏ ý định ấy. Xem thế thì câu nói đó là một quốc sách mà Khổng Minh lúc nào cũng theo đuổi.
Tuy nhiên, cái nguy lúc này là Tôn phu nhân đã trở về Ngô, Tôn Quyền có thể liên kết với Tào Tháo.
Cứ như trận Nhu Tu, Quyền không viết thư cầu cứu Bị mà chỉ đưa thư cho Tháo để cầu giải binh, thì Quyền đã có ý hiệp với Tháo rồi.
Tôn và Lưu lìa nhau thì chưa đủ no, nhưng Tôn với Tào hiệp nhau thật là mối nguy hại. Như thế, nếu chỉ biết Bắc cự Tào Tháo mà không biết Đông hoà Tôn Quyền thì làm sao chống nổi.
- Trong đời Trương Phi được mấy chuyện thống khoái, như: trước đây Phi đánh đốc bưu, chửi mắng Lữ Bố, thét vang trên cầu Trường Bản, rồi chặn sông cướp A Đẩu. Tuy nhiên, những việc ấy chỉ có chứng tỏ cái dũng mà thôi. Đến như việc bắt sống Nghiêm Nhan ở hồi này mới tỏ được cái trí.
Bắt Nghiêm Nhan đã giỏi, mà thu phục Nghiêm Nhan lại còn giỏi hơn. Hồi chưa có Khổng Minh thì Trương Phi dũng có thừa, còn trí thì thiếu. Sau khi Khổng Minh điều binh khiển tướng thì Trương Phi lại có đủ cả trí, dũng.
Thế mới biết Khổng Minh là cái lò đào tạo nhân tài vậy. Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
- Đầu Nghiêm Nhan không bị chặt mà Nghiêm Nhan vẫn được đời sau tặng là "Đoạn đầu tướng quân". Bài "Chính khí ca" của Văn Thiên Tường có câu: "Vị Nghiêm tướng quân đâu...", và người đời Nguyên làm thơ có câu: "Trung như Thục tướng trảm Nhan thì...". Xem như thế thì cái trung nghĩa của Nghiêm Nhan đã được coi đời coi như đã mắng giặc mà chết. Tuy không huỷ mình, nhưng không phải là kẻ tham sống.