- Lúc thiên hạ rối loạn, nhân tài đua nhau xuất hiện. Thời Tam Quốc không chỉ có một Khổng Minh mà có cả Chu Du, Lỗ Túc, Lữ Mông, Lục Tốn ở bên Tôn Quyền, lại có bọn Quách Gia, Trình Dục, Tuân Du giúp Tháo. Người Tài đối chọi với người tài thì mới thấy cái hay trong thế chiến. Cho nên Chu Du lúc chết than một câu: "Trời đã sinh Du sao còn sinh Lượng". Câu nói ấy ngẫm thật lí thú.
- Khổng Minh khóc Chu Du có câu: "Từ nay trên đời còn ai là tri kỉ".
Câu nói ấy Khổng Minh đã cho rằng trên đời không phải chỉ những người yêu
mình, sợ mình là tri kỉ, mà chính những kẻ ghét mình, nhưng biết được tài
mình là tri kỉ nữa.
- Việc Bàng Thống chạy tới Kinh Châu, Từ Thứ tìm đến Tân Dã để xin giúp Huyền Đức, so với việc Khổng Minh nằm khểnh tại nhà, chờ mời ba làn mới đến, thật khác nhau xa.
Từ Thứ tuy giúp Lưu, nhưng trước đã muốn giúp Tôn. Thế thì hai người này
không quý bằng Khổng Minh. Khổng Minh trước sau chỉ một lòng vậy.
Tuy nhiên, Bàng Thống được hai phong thư tiến cử, mà lúc đến yết kiến
Huyền Đức không chịu đưa, chứng tỏ Bàng Thống cũng biết tự trọng lắm.
- Tôn Quyền đã mất Chu Du lại mất cả Bàng thống, đó là điều thiệt thòi.
Huyền Đức đã được Khổng Minh lại được Bàng Thống nữa, đó là lợi thế.
Chu Du không tiến cử Bàng Thống, mà Lỗ Túc tiến cử Bàng Thống giúp Lưu Bị,
Thế thì không những tài biết người của Lỗ Túc hơn Chu Du mà tâm lí của Lỗ
Túc cũng khác Chu Du nhiều.
- Sau khi bọn Đổng Thừa vâng "Y đái chiếu" lập bản nghĩa trạng thì bẵng đi một thời gian. Đến lúc Mã Đằng dấy binh về kinh mới nhắc lại. Như vậy câu chuyện vẫn được mạch lạc trước sau.
- Đọc truyện ta có thể xem chuyện sau mà đoán được việc trước. Tào Tháo giết Miêu Trạch, khiến cho ta nghĩ rằng trước kia thế nào cũng giết Tần Khánh Đồng trong bóng tối, chứ không dung đâu. Tào Tháo giết cả nhà Hoàng Khuê không tha một mạng, lẽ đâu Tào Tháo lại tha một tên gia nô phản chủ như Tần Khánh Đồng.
Kẻ tiểu nhân dĩ nhiên không bao giờ tha kẻ quân tử, mà chính chúng cũng
không chịu tha nhau, mặc dù chúng kết bè kết cánh với nhau, nhưng rồi cũng
mưu hại nhau. Câu chuyện hồi này chính là tấm gương để răn bọn tiểu nhân
đó.