Khổng Minh chiếm bảy quận Kinh Tương, ba quận trước dùng mẹo đánh úp, bốn quận sau phải tấn công. Trong bốn quận sau có hai quan thái thú ra hàng, hai quan thái thú bị giết. Lối thuật chuyện rất khúc chiết và mạch lạc, rất kì thú.
- Quan Công không giết Hoàng Trung là vì hiếu thắng chứ không phải là vì lòng bác ái từ bi. Quan Công cho rằng tướng ngã ngựa mà còn chém không phải khí phách của một anh hùng.
ở đây Vân Trường đã lấy nghĩa tha Hoàng Trung, sau này lại có Trương Phi
lấy Nghĩa tha Nghiêm Nhan. Hồi này lại có chuyện Hoàng Trung bắn chỏm mũ,
không nỡ giết Quan Công, nhưng trước đây có chuyện Triệu Vân bắn đứt dây
buồm không nỡ giết Từ Thịnh.
Bốn viên đại tướng đều có một khí phách và hành động khác thường.
- Văn kí sự phải có mạch lạc, tương ứng để mắc mối dây. Như việc Ngụỵ Diên giết Hàn Huyền dâng Trường Sa cho Huyền Đức, hồi này đã ứng việc Ngụỵ Diên đánh nhau với Văn Sính trên thành Tương Dương trước kia. Việc Ngụỵ Diên làm phản sau này, khi Khổng Minh chết... Đã được việc Khổng Minh thét chém Ngụỵ Diên ở hồi này mắc sẵn mối dây. Trong truyện Tam Quốc chí diễn nghĩa có biết bao nhiêu người, bao nhiêu việc, mà khéo ở chỗ được chắp nối, đáp ứng rất khéo, trăm hồi như liền một câu vậy.
- Hoàng Trung là một vị đại tường của Lưu Bị sau này, thế mà sau hồi này mới xuất hiện, và được tác giả tả rất tỉ mỉ.
Quan Công đến mời Hoàng Trung ấy là người trọng nghĩa. Hoàng Trung xin
chôn Hàn Huyền cũng là người trọng nghĩa, và việc phong Lưu Bàn làm thái
thú ấy cũng chính là người không vong bản.
Hoàng Trung không những anh dũng hơn người mà còn có nhân cách rất cao,
cho nên người đời sau đặt Hoàng Trung ngang hàng với Quan, Trương, Triệu
cũng là phải lắm.
- Kể chuyện Huyền Đức lấy thêm bốn quận xong lại kể tiếp chuyện Tôn Quyền lấy Hợp Phì. Đó là thời gian Huyền Đức lấy Hán Thượng chính là thờ gian mà Tôn Quyền đánh Hợp Phì, kêu Trình Phổ về giúp sức. Nếu Trình Phổ không rút quân thì làm sao Huyền Đức lấy trọn bốn quận sau đó được. Cho nên kể việc Tôn Quyền đánh Hợp Phì cũng tức là làm tỏ rõ việc Huyền Đức thôn tính Kinh Châu vậy .
- Xem cái việc Trương Liêu đánh lui Đông Ngô giữ Hợp Phì đủ biết Trương Liêu có đủ tài làm tướng. Trước đây, Trương Liêu bắn Hoàng Cái chỉ mới là việc tỏ tài năng ở chiến trường. Hồi này mới chính là lúc Trương Liêu tỏ được tài làm tướng của mình.
Trương Liêu có ba đức: "Thận, định, mưu". Đã thắng trận mà còn lo đề
phòng ấy là thận trọng. Nghe có loạn mà không rối loạn trong lòng ấy là
bình tĩnh, quyết định. Thừa cơ tương kế tựu kế để dụ địch, ấy là mưu, cho
nên, Trương Liêu được nể vì, Quan Công kết giao làm bạn là phải. Vì chỉ có
tay tướng mới biết nổi đại tướng. Việc tha cho Hoàng Trung tỏ rõ thần võ
của Quan Công, việc giao tế với Trương Liêu tỏ rõ Quan Công có mắt tinh
đời.
- Chu Du phá nổi Tào Nhân mà Tôn Quyền không phá nổi Trương Liêu. Như thế không những kiến thức của Trương Liêu hơn Tào Nhân mà Tôn Quyền kiến thức còn kém Chu Du vậy. Thử hỏi một tên vô danh tiểu tốt như Qua Định làm sao đốt lửa mở cửa thành và giết nổi chủ tướng.
Chúa vì khinh suất mà suýt vong thân, bầy tôi lại khinh suất mà bỏ mạng.
Than ôi, Chu Lang có mặt ở trận chiến Hợp Phì thì dù không hạ nổi thành đi
nữa, Thái Sử Từ cũng không đến nỗi chết uổng vậy.