- Trong lúc Tào Tháo kéo binh đến đánh Lữ Bố, lẽ ra Viên Thiệu có thể thừa cơ đánh úp Hứa Đô, thế mà Viên Thiệu không đánh. Rồi đến lúc Tào Tháo đánh Huyền Đức, Viên Thiệu cũng có thể thừa lúc này mà đánh úp Hứa Đô nữa, thế mà Viên Thiệu cũng không thể làm. Để cho đến lúc Tào Tháo diệt xong Lữ Bố, phá xong Huyền Đức thì Viên Thiệu mới cử đại binh đánh Tháo nơi Quan Độ. Như thế đã muộn. Tuy nhiên, nếu nghe lời Hứa Nhu, đem một đạo binh đi bọc hậu, thừa lúc Tào Tháo hết lương, đánh lấy Hứa Đô thì cũng chưa đến nỗi phải bại binh. Đã bỏ lỡ ba dịp tốt thì làm sao Viên Thiệu không thua được.
- Xưa, Hạng Vũ cùng Hán Cao Tổ ước cắt đất Hồng Câu để chia đất xưng vương, rồi Cao Tổ lại muốn trở về. Nếu không có Trương Lương khuyên can thì Hán, Sở chưa biết bên nào thắng bại. Nay Tào Tháo và Viên Thiệu chống nhau ở Quan Độ, nếu không có Tuân Húc khuyên Tháo đừng trở về thì Viên, Tào chưa biết ai thắng ai bại.
Đọc truyện đến đây, thấy như trên bàn cờ còn đầy dẫy quân cờ, thắng phụ chỉ sơ hở một nước mà thôi.
- Viên Thiệu đa nghi, Tào Tháo cũng đa nghi, nhưng Tháo nghe lời chịu Huân Túc, còn Viên Thiệu thì không chịu nghe lời Hứa Du nên Thiệu phải bại. Tháo tuy đa nghi nhưng biết tin những việc đáng tin, còn Thiệu thì tin những điều không đáng tin, rồi lại nghi những việc không đáng nghi cho nên thua là phải lắm.
- Vua Quang Vũ đốt hết thư tín thông dịch để bọn phản trắc lúc trước được sống yên lòng. Đó là khoan thứ cho mọi người sau khi thiên hạ đã bình định.
Còn Tào Tháo đốt hết thư từ, để mọi người hết nghi ngờ áy náy mà trở về với mình. Đó là lòng yêu người trong lúc tình thế chưa yên. Một bên là độ lượng, một bên là quyền mưu. Việc làm tuy giống nhau, nhưng cái dụng tâm không giống nhau. Đế Vương có khí tượng đế vương, gian hùng có mánh khoé
gian hùng, trông rõ ràng lắm.