Con cọp trong ca dao tục ngữ

Con cọp là con vật dữ tợn của chốn rừng xanh, còn có những tên gọi khác như hùm, như hổ, như kễnh... và nhiều biệt danh như "ông Ba Mươi", "Chúa Sơn Lâm", "Xích Lô" v.v. Cùng với những tên hiệu phong phú của mình, cọp đã đóng góp không ít cho kho tàng ngôn ngữ, tục ngữ, thành ngữ, ca dao Việt Nam. Hãy thử tìm xem cọp trong kho tàng vô giá ấy:

• Bán hùm buôn sói
• Cha hổ đẻ con liu điu
• ác như hùm
• Ký ca ký cóp cho cọp nó ăn
• Cưỡi lưng hổ
• Dựa hơi hùm vểnh râu cáo
• Gặp phải hang hùm
• Hang hùm, nọc rắn
• Hổ phụ, sinh hổ tử
• Miệng hùm, gan sứa
• Nam thực như hổ, nữ thực như miêu
• Miệng hùm chớ sợ, vảy rồng chớ ghê
• Rừng nào cọp nấy
• Sa vào miệng cọp
• Trên rừng thì hổ lang, dưới làng thì mặt rổ
• Trời sinh hùm chẳng có vây
• Hùm mà có cánh hùm bay lên trời
• Tróc hổ dị, phóng hổ nan (bắt cọp dễ, thả cọp mới khó)
• Cáo giả oai hùm
• Ăn như hùm như hổ
• Cọp chết để da, người ta chết để tiếng
• Cọp Khánh Hòa, ma Bình Thuận
• Lâm thế cưỡi hổ
• Dưỡng hổ di họa
• Dưỡng hổ thương sanh
• Hang hùm ai dám mó tay
• Họa hổ bì nan họa cốt
  Tri nhân tri diện bất tri tâm
• Hùm dữ chẳng ăn thịt con
• Hùm mất hươu tiếc hơn mèo mất thịt
• Hùm thiêng khi đã sa cơ cũng hèn
• Kỵ hổ nan hạ
• Không vào hang cọp làm sao bắt được cọp con
• Làm hùm làm hổ
• Họa hổ bất thành hổ
• Bạo hổ băng hà
• Ăn như hùm đổ đó
• Quần hồ bất như độc hổ
• Hổ phụ sinh khuyển tử

Còn rất nhiều câu tục ngữ ca dao khác có hình tượng lẫn tên danh của cọp hiện diện. Nhân năm Dần tết Cọp, chỉ xin thu nhặt gom góp một ít xem qua, cho biết rằng cọp cũng khoái "chữ nghĩa văn chương" chứ không phải chỉ mê... thịt!

Bảo Kiếm (Thời báo Tài chính VN)