Đến tuổi dậy thì, hằng tháng ở buồng trứng có hai hoạt động diễn ra: hoạt động ngoại tiết và hoạt động nội tiết. Ngoại tiết: một nang noãn phát triển, sau hai tuần thì nang vỡ cho noãn phóng ra (thường gọi là rụng trứng, thực ra phải gọi là phóng noãn), phần vỏ nang phát triển thành hoàng thể. Nội tiết: nang noãn sản xuất ra estrogen, hoàng thể sản xuất ra progesteron. Người ta vẫn cho rằng hiện tượng rụng trứng không xảy ra vào giữa chu kỳ kinh mà xảy ra vào thời điểm trước kỳ kinh 14 ngày nhưng vì chu kỳ kinh rất thất thường cho nên rụng trứng có thể xảy ra bất cứ lúc nào, kể cả khi đang hành kinh (phương pháp tránh thai dựa vào sự tính toán những ngày không an toàn không đáng tin cậy là vì lí do đó).
Còn với các em trai bước vào tuổi dậy thì (thường là 15-16 tuổi) thì những dấu hiệu đặc trưng của tuổi này: sự trưởng thành của bộ máy sinh sản (tinh hoàn, dương vật), phát triển các đặc tính giới thứ phát (lông, râu, vú, vỡ tiếng...), có xúc cảm và ham muốn tình dục. Hiện tượng cương dương vật và xuất tinh ban đêm là những dấu hiệu khả năng sinh sản của nam giới đã bắt đầu. Trong thời kỳ này, cũng như buồng trứng, tinh hoàn cũng có hoạt động ngoại tiết và nội tiết. Ngoại tiết: từ ống sinh tinh, các tinh bào được sản xuất. Từ tinh bào thành tiền tinh trùng và khi qua mào tinh hoàn đã thành tinh trùng trưởng thành để đưa vào tập kết tại túi tinh. Nội tiết: hóc-môn nam duy nhất là testoteron được bài tiết ra từ tinh hoàn (khác với buồng trứng bài tiết ra hai hóc-môn). Túi tinh và tuyến tiền liệt sản xuất ra tinh dịch.
Từ tuổi có khả năng sinh sản đến tuổi kết hôn cũng còn nhiều năm nữa cho nên vị thành niên cần hiểu biết về chính bản thân mình để có thể thực hành kiềm chế hoặc thực hành tình dục an toàn để không xảy ra những sự cố đáng tiếc do quan hệ tình dục thiếu hiểu biết (có thai ngoài ý muốn, mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục).
Đó là sự kết hợp giữa một tế bào đực (tinh trùng) với một tế bào cái (noãn) để hình thành một tế bào có khả năng phát triển mà ta quen gọi là trứng; và trứng (noãn đã thụ tinh) bắt đầu lớn dần lên trong khoảng thời gian 9 tháng để thành thai nhi. Nếu noãn không kết hợp được với tinh trùng thì noãn sẽ ra khỏi cơ thể người phụ nữ theo máu kinh. Thông thường tinh trùng được phóng vào âm đạo để làm cho noãn thụ tinh nhưng tinh trùng cũng có thể có mặt trong tinh dịch từ khi chưa xuất tinh cho nên vẫn có khả năng gây có thai khi chưa hề xảy ra phóng tinh.
Mỗi lần xuất tinh phải có ít nhất 2ml tinh dịch trở lên (tối thiểu là 20 triệu tinh trùng/1ml tinh dịch) và hơn 60% số tinh trùng trong số đó có hình dáng bình thường, phải còn sống sau 2 giờ.
Hiện tượng thụ tinh diễn ra như thế nào? Lúc xuất tinh có trên 40 triệu tinh trùng tham gia vào việc thụ tinh. Âm đạo là môi trường toan, không thích hợp với đời sống tinh trùng nên chúng di chuyển nhanh về phía cổ tử cung. Khi noãn đã trưởng thành và rụng, cổ tử cung tiết nhiều dịch nhầy trong tạo điều kiện cho những tinh trùng khỏe mạnh đi qua để di chuyển lên. Hầu hết tinh trùng bị rớt lại, chỉ còn mấy trăm nghìn vào được buồng tử cung, số tới được vòi trứng chỉ còn lại hàng nghìn; không tới 100 con tới được 1/3 ngoài của vòi trứng, bao quanh noãn và chỉ một tinh trùng lọt được vào noãn để thụ tinh. Như vậy, một tinh trùng thâm nhập qua màng trong suốt vào noãn, để lại phần đuôi bên ngoài, chuẩn bị hoàn tất quá trình thụ tinh. Sau khi thụ tinh, trứng di chuyển về phía buồng tử cung nhờ sự co bóp của vòi trứng. Thời gian di chuyển 4-7 ngày, 2/3 thời gian ở phần bóng, còn với phần eo và kẽ, trứng di chuyển nhanh, có thể trong ít giờ. Trường hợp trứng bị tắc nghẽn trong vòi trứng sẽ gây chửa ngoài tử cung.
Trứng thường "làm tổ" ở vùng gần đáy, mặt sau tử cung. Trứng tiết ra một chất men ăn sâu vào trong niêm mạc tử cung để làm tổ. Sau 4 ngày làm tổ, trứng sẽ phát triển qua hai thời kỳ: thời kỳ sắp xếp tổ chức (đến hết tháng thứ hai), thời kỳ hoàn chỉnh tổ chức (từ sau tháng thứ 2 đến khi đủ tháng).