Hãy vào ftp...
FTP là một trong nhửng tiện ích truy cập trong mạng Interet, giúp các bạn có thể từ máy tính của mình , kết nối vào mạng Internet để lấy được các tập tin chương trình ở một máy chủ (FTP server) ở mãi tít bên Mỹ, Nhật...hay ờ một nơi nào đó. ,,Nhưng đặc biệt là máy tính của bạn lại chưa nối mạng Internet !! Đây là loạt bài thực hành mà chúng tôi đã áp dụng thành công tốt đẹp trong thời gian qua.Mong các bạn cùng nhau tham gia ..
Muốn thực hành phương pháp này, trước tiên máy tính của bạn phải có một Email accout của bất cứ mạng nào ở VN kết nối Internet được - vì cách này tiện và rẻ nhất. Sau đó các bạn phài biết một hay nhiều FTPmail Site nào đó để truy nhập vào lấy dữ liệu. Lần đầu tiên có thể các bạn còn xa lạ với những địa chỉ này (mặc dầu con số Ftpmail site trên Internet lên đến vài chục ngàn!!) Sau nầy nêu các bạn muốn, ta có thể ở nhà chỉ cần đánh vài lệnh là có thể lấy được mấy chục ngàn địa chỉ trên!! Nhưng phải trữ khoảng 500 trang giấy A4 đấy?
Bây giờ chúng tôi tạm giới thiệu cho bạn vài Ftpmail site mà chúng tôi đã tiến hành thấy cũng thuận lợi!
1.Ftpmail@oak.oakland.edu (Máy chủ tại Đại học Oakland University Bang Michigan,Mỹ)
2. Ftpmail@CTUCCCA.edu.tw (Máychủ tại National Chiao Tung University Taiwan )
Đúng ra các bạn chỉ cần một Ftpmail Site cũng khai thác không xuể rồi (thường dữ liệu của mỗi nơi chứa khoảng vài chục GB!!)
Bây giờ các bạn tập dùng các Lệnh cơ bản sau :
OPEN
DIR
GET
QUIT: Thóat khỏi chương trình
Chỉ cần 4 lệnh cơ bản này bạn có thể thực hành được rồi .(sau này các bạn có thể biết thêm nhiều lệnh khác)
Thực hành 1
Giả sử các bạn muốn truy xuất đến FTP Server OAK.OAKLAND.EDU , các bạn gởi Email đến đó , dòng lệnh như sau :
TO Ftpmail@.oakland.edu
Subjet đễ trống
Body của Mail, các bạn đánh những dòng lệnh sau :
OPEN (Hiểu ngầm ta truy nhập vào Ftp của Oakland)
DIR (Cho hiển thị các thư mục hay tập tin trong thư mục gốc )
QUIT (Thoát ra khỏi chương trình)
Sau đó các bạn gởi mail này đến Ftpmail@oak.oakland.edu. Chương trình Email của bạn chỉ sau khoảng 10 phút (tốc độ tùy theo mạng), bạn sẽ nhận được mail trả lời kèm theo một lô thông báo linh tinh và bảng Thư mục gốc của Ftp Site đó!!
Ghi chú: Thư mục Ftpmail tổ chức theo hình cây , nhưng đa số máy tính trên thế giới dùng làm FTP SEVER thường dùng hệ UNIX nên dấu phân biệt thư mục là dấu "/", thay vì dấu "\" như của DOS , các bạn cần chú ý việc này. Lúc đầu mới thực hành thường dễ nhầm lắm !
Thực Hành 2
Qua thực hành 1, ta thấy thư mục gốc chính thức có mấy tập tin như : DIRS.TXT, CDROM.TXT, README.CORYRIGHT và nhiều tập tin khác.
Bây giờ các bạn gởi một Mail nội dung như thế nào , để làm sao lấy mấy file này về máy của bạn.
Các bạn cũng thực hành tương tự :
Gởi một mail đến Ftpmail@oak.oakland.edu,
phần Body của Mail đánh mấy dòng sau:
OPEN (hiểu ngầm là ta truy nhập vào Ftpmail của Oakland)
DIR (Ta hiển thị các thư mục hay tập tin trong thư mục gốc)
GET DIRS.TXT (Gởi tập tin tên Dirs.txt)
GET README.COPYRIGHT (nt)
GET CDROM.TXT (nt)
QUIT (thoát ra khỏi chương trình)
Các bạn gởi mail này đến Ftpmail@oak.oakland.edu, sau đó các bạn cứ thư giản thoải mái và chở mail hồi báo , thường lâu lắm chỉ khỏang 10-15 phút sau các bạn sẽ nhận được 3 tập văn bản trên kèm theo một số thông tin linh tinh của hệ thống. Chỉ trong vòng nữa tiếng bạn đã thực hành một thủ thuật kỳ ão của Internet rồi...
Đa số các máy chủ FTP Server đều được vận hành bằng Hệ Unix, chúng ta dùng PC không cần quan tâm đến chi tiết nầy , chỉ cần đánh những lệnh theo đúng cú pháp của từng FTP Servev quy định. ( các lệnh nầy có thể thay đổi chút ít tùy theo Server ta muốn truy xuất ). Các bạn có thể theo mẫu sau đây gởi đến bất cứ Ftpmail Server để nhận được bảng liệt kê hướng dẫn công dụng của những lệnh nầy.
Các bạn gởi một Email đến Server nào mà các bạn muốn truy xuất :
To : < Server muốn truy xuất >
Sujets : Để trống.
Body của Mail : HELP
( Đánh một từ duy nhứt thôi )
Thí dụ ta gởi đến ftpmail-Server ở Oakland :
To : Ftpmail@oak.oakland.edu
Subjets : < để trống >
Phần body của Mail : HELP
Các bạn gởi Email đó đi, tùy theo thời điểm các bạn gởi Mail , các bạn sẽ nhận được File Help nhanh hay chậm ( nguyên tắc chung : các bạn nên gởi đến Server ở nơi nào đó mà ngoài giờ làm việc của nơi đó, sẽ nhận hồi báo nhanh nhứt )
Tập tài liệu Help nầy thường dài từ 5 - 7 trang.
Thực hành 3 
Lấy tập tin văn bản )
Lấy tập tin bằng FTP có thề chia làm 2 loại : lấy tập tin văn bản ( mã ASCII ) và lấy tập tin chương trình.(dạng nén . Zip )
( Vẫn ở Ftpmail oak.oakland.edu như thí dụ trên )
- Các thư mục trung gian thường chỉ chứa vài tập tin liên quan đến thư mục dó và nhiều thư mục con ; còn ở thư mục con cuối mới chứa các chương trình phần mềm ( mỗi ct là 1 tập tin ở dạng nén . Zip )
Thí dụ cụ thể :
Thư mục gốc : Có 03 tập tin và 10 thư mục
Thư mục /Pub : Có 01 tập tin và 18 thư mục
Thư mục /Pub/Simtelnet/Win3 : Có 14 tập tin và 77 thư mục.
Thư mục /Pub/Simtelnet/Win95 : Có 14 tập tin và 71 thư mục.
Các bạn lưu ý : Trong mỗi thư mục bất kỳ nào đều có một tập tin quan trọng là DIRS.TXT, tập tin nầy cho ta biết bảng liệt kê tên chi tiết , só lượng tập tin trong thư mục dó. Mỗi thư mục con đều chứa 1 tập tin cùng tên như trên.
Do đó khi vào mỗi nhánh thư mục, ta chỉ cần lấy về tập tin nầy là đủ cho các bạn biết được chi tiết trong thư mục đó.
Ta thực hành lấy một vài tập tin nầy, các bạn đánh trong phần thân (body ) của Email như sau :
open ( hay open oak.oakland.edu cũng được )
cd /pub/simtelnet/win3 : vào thư mục Win3
get DIRS.TXT : lấy tập tin DIRS.TXT
cd /pub/simtelnet/win95
get DIRS.TXT
quit : đã thử có hay không cũng được !
Xong rồi các bạn gởi đến Ftpmail@oak.oakland.edu...và các bạn có thể tắc máy PC đi, đến khi nào các bạn rổi rảnh trở vào mạng xem có thư hồi báo chưa. Thường có những mail hồi báo của hệ thống sau :
1.- Đầu tiên mail hồi báo của Hệ thống sẽ thông báo Server đã nhận được message dòng lệnh ta gởi ( nó sẽ kiểm tra có hợp lệ hay không), nếu không có lổi cú pháp, các bạn cứ yên tâm chờ Mail tiếp theo..
2.- Mail hồi báo kế tiếp sẽ gỡi theo tuần tự : như thí dụ trên ta lấy 2 tập tin DIRS.TXT ở hai thư mục ///win3 và ///win95, ta sẽ nhận được 2 mail riêng biệt. ( mỗi tập tin trên một mail )
3.- Sau cùng các bạn nhận được 1 mail tổng kết có lưu chi tiết Log response rất có lợi cho ta nghiên cứu..
( Các bạn nhớ đánh các lệnh đúng cú pháp, nếu sai bất cứ trên câu nào nó sè Quit ra đấy)
Trong lần thực hành vừa qua ,với 4 dòng lệnh :
Get /pub/Simtelnet/win3
Dir
Get /pub/Simtelnet/Win95
Dir
Các bạn sẽ nhận được 4 cái mail riêng biệt, trong đó có 2 mail là hai bảng danh sách liệt tất cả thư mục con của thư mục ///Win3 và Win95 ( mỗi mail dài 2-3 trang )
Từ 2 bảng liệt kê nầy, các bạn chỉ biết được tổng quát các thư mục của ///Win3 và ///Win95. Nếu muốn biệt rõ chi tiết tên những thư mục đó, thì ttong mail thực hành trên các bạn thêm 2 dòng lệnh để lấy 2 tập DIRS.TXT :
Get /pub/Simtelnet/win3/DIRS.TXT
Get /pub/Simtelnet/Win95/DIRS.TXT
Bây giờ bạn đã có 2 bảng danh mục kiệt kê các thư mục con của ///WIN3 và ///WIN95. Các thư mục con nầy chứa những nhóm phần mềm riêng biệt như : /calc, /music, /sound v.v.. Mỗi nhóm phần mềm như thế có từ hàng chục đến hàng trăm phần mềm ??, mỗi phần mềm được thể hiện bằng một tập tin nén ( dạng .ZIP ).
Bây giờ ta lại cần phải có được danh sách chính xác của tập tin chương trình như vậy để sau nấy còn biết tên tuổi của nó , lấy về Download lên máy của ta chứ ?
Trong thư mục /// WIN3 có 77 thư mục con
/// WIN95 có 71 thư mục con
Ta gởi một mail trong nội dung có dòng lệnh sau :
Get /pub/Simtelnet/Win95/calc/00_INDEX.TXT
Cứ mỗi thư mục phần mềm như thế thì ta đánh một dòng lệnh ( và ta sẽ nhận được 1 Mail riêng biệt ). Nếu bạn muốn có được tất cả danh sách chi tiết phần mềm của ///WIN3 và ///WIN95, các bạn phải có 77 + 71 =148 dòng lệnh trong mail gởi đi !! và bạn sẽ chuẩn bị đón nhận trên 150 cái mail hồi báo.đó.
Theo thưc tế, để giảm bớt lượng tải của mạng, bạn có thể chia ///WIN3 và ///WIN95 mỗi thư mục làm 2 hoăc 3 mail để gởi.
Thực hành 4 ( lấy tập tin danh mục phần mềm )
Bạn đánh một mail có nội dung :
Open Oak.oakland.edu
Get /pub/Simtelnet/Win95/calc/00_INDEX.TXT
Get /pub/Simtelnet/Win95/calend/00_INDEX.TXT
...... ...
Get /pub/Simtelnet/Win95/html/00_INDEX.TXT
Get /pub/Simtelnet/Win95/java/00_INDEX.TXT
quit
Các bạn cùng gởi đến Ftpmail@oak.oakland.edu như những lần thực hành trước , sau đó bạn cứ nghỉ ngơi thỏa mài chờ....Mail hồi âm..
Ghi chú riêng :
- Trong trường hợp thực tế của tôi, không nói các bạn không tin : khi gởi đi đến lúc nhận mail trả lời chỉ mất..5 phút thôi !! Do đó chỉ trong một buổi sáng đẹp trời của..hồi đó, tôi đã nhận được trên 150 mail gần 180 trang A4 !!! ( chuyển ra Word để in )
- Một việc rất quan trọng : Mạng Internet Email bạn đang sử dụng, khi nhận Mail có tính tiền không? nếu mạng đó tính tiền thì bạn muốn nhận được từng ấy tài liệu, phải tốn...cả triệu vnd đấy. Các bạn hãy tính lại..có lẽ chờ trúng số quá !!
Đến giờ nầy bạn đã đi đến gần ...cuối đường hầm rồi đó. Các bạn chỉ còn rủ thêm vài ông bạn tò mò nào nữa , chúng ta len vào Thư viện Oakland phụ " vát" hàng lô phần mềm về VN mà..không cần thị thực Visa !!
Hôm nầy chúng ta sẽ thâm nhập vào Ftp Servev của Oakland.edu để lấy những phần mềm ( pm ) ( những pm thường gọi là pm chia xẻ - ShareWare - ). Nhưng trước khi bạn muốn lấy những tập tin chương trình ( dạng tập tin nhị phân ) nầy, các bạn phải biết đôi điêu lý thuyết về lấy tập tin nhị phân.
ĐÔI DòNG Lý THUYếT.
Sự truyền thông Email trên Internet thường chỉ truyền tải được mã 7 bits ( mã Ascii ), những tập tin .Doc, .Exe, .Dll v.v.. đều là mã nhị phân ( Binary Code ) không thể truyền tải trực tiếp như dạng Ascii được. Do dó người ta mới nghĩ ra một phương cách : Tập tin nhị phân ở phía nguồn trước khi truyền trên mạng phải được Mã hóa ( Encode ) ra mã 7 bits, sau đó sự truyền qua Internet đến phía đích, sau đó lại được Giải mã ( Decode ) ra tập tin nhị phân giống y như trước.
Hiện có nhiều cách để thực hiện việc mã hóa/giải mã nầy. Thông thường có hai cách : MIME format và UUENDECODE format. ở tài liệu nầy chúng ta chỉ chú trọng đến MIME format mà thôi.
MIME là gì ?
Mime (1) là phương pháp Giải mã và kết nhập thông dụng nhứt khi ta ừng dụng vào FTP . Ta ứng dụng thực hành như sau :
Giả sử trong lần thực hành trước bạn đã lấy được tập 00_INDEX.TXT của ///win3/visbasic , trong danh sach dó ( tôi đinh kèm Attach File trong bài nầy), bạn muốn lấy chường trình pa16v303.zip ( 360074 bytes ), các bạn thực hành như sau :
Thực hành 5 . ( lấy tập chương trình nhị phân )
open oak.oakland.edu
mime
get /pub/simtelnet/win3/visbasic/PA16V303.ZIP
quit
Các bạn thấy trong dòng lệnh thứ 2 phải ghi lệnh MIME để báo cho Servev biết dùng lấy Tập tin bằng MIME.)
Sau khi gởi, các bạn sẽ nhận được 6 tập tin ( ngoài 2 mail respose ) thí dụ : 0001.txt, 0002.txt...đến 0006.txt. Các tập tin nầy có chung đặc tính : ngoài 2 dòng dầu tiên bằng mã Ascii đọc được các dòng còn lại đều là hình ngôi sao ..đầu lâu gì gì không thôi ?? Bây giờ chúng ta phải làm gì đây ? Rõ khổ lại rắc rối gì nữa đây...
Các bạn cũng đã biết : Trong hệ điều hành DOS quản lý các tập tin văn bản chỉ tối da 64 kb thôi. Do đó khi chuyển bằng MIME,Chương trình nầy tự biết phân chia những tập tin nguồn thành ra nhiều tập tin vừa đúng và nhỏ hơn 64 KB. ( thực tế những tập tin 000xx.TXT có độ dài là 60484 bytes ), sau khi chuyển đến đích, ta phải giải mã ( Decode ) nó và phục hồi tập tin như nguyên trạng - Việc nầy là phần việc của các bạn đấy ?? Nào , ta hãy bắt tay vào việc và làm bằng thủ công vậy!!
Thực hành 6 ( phục hồi các tt chương trình )
Trong thực hành nầy, các bạn tạm thời thoát khỏi chương trình Email đang sử dụng để trở ra DOS. Bạn vào thư mục chứa những file 000xx.TXT như đã trên , các ban Copy những file nầy sang một thư mục khác, thí dụ C: /TEST - (từ bây giờ các bạn nên dùng NC50 cho tiện.)
1.- Bạn dùng F4 Edit vào từng file .TXT nói trên, xóa đi mấy dòng chứa văn bản và dòng trống kế sau đó ( thường là 3 dòng ), cố tránh xóa lầm phần Data phía dưới nhé !!
2.- Dùng lệnh COPY nối các file lại với nhau ( nhớ nối đúng số thứ tự ) và đặt tên file tổng của nó là TEST.TXT
Copy 0001.txt + 0002.txt +0003.txt + 0004.txt + 0005.txt + 0006.txt TEST.TXT
3.- Bây giờ các bạn các thể dùng MIMIFILE.EXE (2) giãi mả (decode )
Và phục hồi nguyên trạng file .Zip như ở phía nguồn ( pa16v303.zip ), trong C:/TEST phải có file mimefile.exe đấy.
Tuần tự làm như sau :
- Vào thư mục C:\ Test đánh lệnh :
Mimefile test.txt
Khi nó hỏi tên file nguồn, thì các bạn đánh : pa16v303.zip và Enter, thế là Xong. Các bạn đã hoàn nguyên được file pa16v303.zip. rồi đó.
4.- Bạn dùng dùng phần mềm PKUNZIP hoặc Alt - F6 của NC50 để giải nén búng nó ra...thế là xong..
Bây giờ các bạn đã có phần mềm chương trình rồi , chỉ còn nghỉ xả hơi và sau đó ..áp dụng software đó thôi, Hì, hì
Qua các phần thực hành trên, từng bước các bạn đã nắm được phương cách dùng Email thông qua FTP, ta có thể thâm nhập vào các Ftpmail servrv trên toàn thế giới ???, như vậy đương nhiên các bạn có trong tay một nguồn thư viện khổng lồ và vị đại , chỉ cần niệm thần chú " Vừng ơi, hãy mỡ cửa ra..."
Phần nầy xem như phần phụ lục để giải đáp thắc mắc chung cho loạt bài FTP nầy, mong rằng sự giải thích sẽ đem lại cho các bạn đôi phần lợi ích. Phần nầy chia nhiều mục ...
1.-Muốn có bảng danh sách chi tiết từng danh sách chương trình nầy, các bạn đánh dòng lệnh như sau :
Get /pub/simtelnet/Win95/xxxxxx/00_INDEX.TXT
Thay thế xxxxx bằng tên thư mục con , thí dụ : /cad, /cad,... /java..
2.- Để tiết kiệm chi phí gởi " meo ", bạn có thể chia ///Win3 và ///Win95 mỗi phần thành 3-4 "meo" gợi đi. Thời gian chờ " meo" trã lời có khi chỉ khoảng 5-10 phút thôi ?? Như trường hợp của tôi chỉ sau một buổi sáng, tôi đã nhận được trên 150 cái " meo" hồi đáp, bây giờ chỉ mất công sao lưu vào tập tin trong Word để dễ chỉnh lý lại văn bản.. ( Account Email bạn dùng có tính tiền phí nhận "meo" không ?)
4,- Các bạn có thể thử nghiệm phương thức FTP để thâm nhập vào nhiều FTPMAIL SERVER khác xem sau ? ( các bạn phải chịu tốn nhiều "meo" để xâm nhập theo thứ tự từ thư mục gốc ...xuống đến thư mục cuối có chứa software ?)
Những Ftpmail Server tôi đã thử nghiệm thấy tốt :
Ftpmail@NCTUCCCA.edu.tw
Ftpmail@ftp.sunet.se
Bitftp@pucc.princeton.edu
Ftpmail@info2.rus.uni-stuttgart.de