Hiểu về máy tính

Bài này sẽ giải thích ngắn gọn cách máy tính làm việc và mô tả những phần tạo nên máy tính

Phần cứng là gì?

Phần cứng (hardware) gồm những thành phần vật lý tạo nên hệ thống máy: những linh kiện mà bạn nhìn thấy và sờ được. Tất cả các hệ thống máy đều có ba phần chính:

• Bộ hệ thống Bộ phận giống như cái hộp này chứa những linh kiện điện tử của máy tính. Bên trong hộp, bạn sẽ thấy bộ vi xử lý,các chip bộ nhớ, nguồn điện và các ổ đĩa. Bài 5, 6 và 7 sẽ đề cập chi tiết về các chủ đề này.
• Màn hình Bộ phận này giống như TV, hiển thị lên màn hình những gì bạn gõ lên bàn phím. Màn hình nối với bộ hệ thống bằng một dây cáp. Có thể đọc thêm về màn hình trong bài 8.
• Bàn phím Thiết bị giống như máy đánh chữ này là cái bạn dùng để gõ lệnh và nhập thông tin. Bài 9 sẽ giải thích chi tiết về bàn phím. Máy tính cũng cần có những trang thiết bị khác nhau như chuột, modem, máy in. Những phụ tùng này cũng là phần cứng.

Máy tính làm việc như thế nào?

Có thể bạn sẽ tự hỏi, những linh kiện phần cứng này sẽ cùng nhau làm việc ra sao. Nói đơn giản, cách thức như sau:

• Nhập vào (Input): Dữ liệu hay lệnh được nhập vào bằng thiết bị nhập như bàn phím hay con chuột.
• Xử lý (Processing): Máy tính (những phần mềm bên trong bộ hệ thống) sẽ xử lý các thông tin - thực hiện những gì bạn ra lệnh cho nó.
• Xuất ra (Output): Các thông tin sẽ hiển thị trên màn hình hoặc được in ra.

Nhập và Xuất thì khá dễ hiểu bởi vì bạn thấy được kết quả. Khi bạn gõ (input), bạn sẽ thấy những ký tự trên màn hình (output).

Điều thần kỳ thực sự là điều xảy ra trong bộ hệ thống. ở đó bạn sẽ thấy những linh kiện điện tử tạo nên một máy tính (bài 5 và 6 trong kỳ tới sẽ mô tả chi tiết các linh kiện bộ hệ thống). Thành phần chính là bộ vi xử lý, là một chip nhỏ kích cỡ nhỏ khoảng chiếc bánh quy. Trên chip này có hàng triệu những bộ chuyển đổi li ti gọi là transistor.

Bạn có thể tắt riêng từng bộ chuyển mạch. Máy tính dùng hệ thống số nhị phân để biểu thị trạng thái bật (1) hay tắt (0). Vì không thể diễn đạt thông tin chỉ bằng hai trạng thái chuyển đổi đó, nên máy tính kết hợp một loạt các chuyển mạch bật và tắt (1 và 0) này tạo thành một byte (một chuỗi gồm tám lần chuyển mạch). Một byte có thể biểu thị cho một ký tự, chẳng hạn 01000001 biểu thị chữ A; 01000010 biểu thị chữ B, v.v....

Một người xử lý dãy số 01000001 thì phải mất một lúc, nhưng máy tính có thể xử lý thông tin này hay hoặc nhiều hơn nữa chỉ mất một phần giây. Đó là điều kỳ diệu của máy tính.