Nhiếp ảnh chuyên nghiệp đã không dùng phim mà sử dụng camera số (digital) để chụp những bức hình bạn nhìn thấy ở đây như thế nào?
Trở lại năm 1822, nhà phát minh người Pháp Joseph Niepce "chộp" được hình ảnh tòa nhà chan hòa ánh nắng qua cửa sổ trên gác của mình - và đã tạo ra bức ảnh đầu tiên trên thế giới. Những tờ hợp kim thiếc thô của Niepce được phủ bằng một lớp nhạy cảm ánh sáng đã làm thay đổi mạnh mẽ cách truyền thông của con người. Từ đó thuật nhiếp ảnh được coi như là một qui trình hóa học.
Nhưng những năm gần đây nhờ máy tính, công nghiệp nhiếp ảnh đã chuyển thành điện tử, khi những tấm phim dương bản (slide) và giấy kính trong có hình (transparences) được quét, lưu giữ, sắp xếp và xử lí bằng các công cụ phần cứng và phần mềm. Ngày nay một công nghệ mới đã đưa nhiếp ảnh phát triển xa hơn, ra khỏi cách xử lý truyền thống của nó: chụp ảnh bằng camera số và đưa hình ảnh trực tiếp vào máy tính mà hoàn toàn không dùng phim.
Hai nhà nhiếp ảnh máy tính tiên phong là Bob và Lois Schlowsky, cặp vợ chồng từ Weston, Massachusetts, cùng sở hữu hãng Schlowsky Photography and Computer Imagery. Họ đã chụp ảnh quảng cáo và biên tập hình ảnh cho những công ty lớn trong 20 năm. 4 năm trước đây họ đã nhận ra được những lợi điểm của sự nhanh chóng và sáng tạo mà một phòng ảnh "số hóa" có thể cung cấp.
Gia đình Schlowsky bắt đầu công việc này bằng việc liên kết bộ quét hình và chỉnh sửa phức hợp, bao gồm một máy PC 486, một loạt phần mềm vẽ và chỉnh sửa, bảng đồ họa Wacom, máy quét phim để bàn Leafscan 45 của hãng Leaf Systems và máy in digital lọc màu phổ liên tục Kodak XL 7700. Ngay sau đó họ bổ sung thêm máy Macintosh Quadra 900 cùng với các thiết bị quang SyQuest và Bernoulli để cải thiện công việc của phòng ảnh và tạo nhiều khả năng lựa chọn cho khách hàng của mình.
Bobbi Long, giám đốc nghệ thuật tờ Publish yêu cầu gia đình Schlowsky chụp nhiều hình ảnh tại phòng ảnh của họ ở Massachusetts và gởi chúng bằng modem tới máy Macintosh Quadrea 700 của bà ta ở San Francisco.
Sau đó cuộc trao đổi giữa bà Long và gia đình Schlowsky, họ đồng ý chọn đề tài môi trường - tổ chim, quả trứng, bướm và những biểu tượng khác của tự nhiên cùng một vài hình ảnh của hệ thống camera Leaf mà họ đã dùng. Bởi vì phần nhiều đạo cụ này dễ hư và không thể chịu được lâu dưới ánh sáng mạnh cho nên "chụp hình số" tiết kiệm được thời gian nên được xem là rất thích hợp.
Dưới đây là diễn biến từ lúc bấm máy cho đến kết quả cuối cùng.
Bob gắn phần sau camera số Leaf vào camera Hasselblad của mình và nối các dây của camera vào máy Quatra 900. Trong khi chờ máy tính và ống kính hoạt động, ông đặt các đạo cụ theo sự chỉ dẫn của bà Long, bấm trước một bản để kiểm tra bằng mảnh Formica trắng thường được dùng để chỉnh màu cho camera.
"ánh sáng chụp ảnh có những nhiệt độ màu khác nhau, có thể làm biến đổi màu sắc của đối tượng", Bob giải thích. "Phần mềm điều khiển camera có thể làm cho điểm được lựa chọn trong ảnh trở nên không màu. Cách xác định này sẽ sửa lại những chổ màu dư thừa do ánh sáng và sự phản chiếu tạo nên. Đó là đặc tính đáng ghi nhận của camera số. Ông dùng đồng hồ đo ánh sáng chuẩn để kiểm tra cảnh trí và điều chỉnh độ mở ống kính như khi chụp với phim ASA 14.
Khi bài trí các đạo cụ, Bob chụp từ 12 đến 15 kiểu như thường làm với phim và gởi thẳng vào máy tính Mac qua phần mềm Leaf. Sau đó ông chọn một màu sẫm hoặc trắng trong hình và lệnh cho phần mềm biến đổi nó thành không màu. Chỉ cần làm điều đó một lần khi chuẩn bị ánh sáng lần đầu. Màu sẽ giữ nguyên và chính xác cho các hình còn lại. Đây là đặc trưng đáng kể của chụp hình số.
Vì các hình có thể nhận được ngay trong vòng 35 giây nên việc chụp hình diễn ra rất nhanh. "Bạn có thể lưu lại nhiều phiên bản khi làm việc mà không làm giảm tí chất lượng nào cả", Bob nói: "Đồng thời có thể chỉnh sửa và xác định ngay xem có cần phải chụp lại hay không". Mỗi file hình 42 bit chiếm 24 MB trong đĩa.
Sau khi đưa hình vào máy tính, BOb dùng phần mềm Leaf để điều chỉnh độ tương phản và tông màu, xử lí lại ảnh cho tới khi thỏa mãn với dải màu.
"Điều này không thể có đối với bức hình chụp bằng phim", ông nói. "Khi phim được tráng và xử lí, thế là xong. Bạn phải chấp nhận nó, hoặc chụp lại và xử lý lại phim. Trong việc "chụp ảnh số", bạn có thể xử lý tư liệu nhiều lần, có thể tạo nhiều bản cho những mục đích khác nhau: các bức tương phản rõ ràng dành cho tạp chí, các file dải màu nén dành cho báo.
Khi làm xong hình, Bob chuyển file thành dạng Adobe Photoshop mất khoảng 45 giây. Ông mở file trong Photoshop và thu nhỏ xuống 864 x 920 điểm (2,27 MB), rồi gởi cho tạp chí Publish. Ông nén file bằng phần mềm Picture Press 2.5 của Storm Technology (sử dụng kỹ thuật nén JPEG) và card SuperMac Technology ThunderStorm DSP.
Một giờ sau, bà Long gọi cho gia đình Schlowsky đề nghị một số thay đổi như bỏ đi trái dâu và các viên đá, đưa thêm một "cảnh" của màn hình trong phần mềm Leaf vào bức ảnh để thể hiện ý tưởng công nghệ gắn bó với môi trường. Bob đã sửa lại tác phẩm và đồ file ra đĩa Bernoulli, sau đó Lois nạp đĩa vào máy vi tính 486 và tạo một bản in XL 7700 trong phần mềm RIO với nhiều kích thước khác nhau để có thể chọn lựa. Gia đình Schlowsky thực hiện toàn bộ thao tác trong vòng 35 phút kể từ lúc gác máy điện thoại, mất rất ít thời gian so với xử lý bằng phim.
Khi Schlowsky bắt đầu nghiên cứu các khả năng của camera số hiện có, ông không tìm được một loại nào đủ chất lượng cho công việc của mình. Sau đó Bob Caspe, chủ tịch hãng Leaf Systems giới thiệu cho ông một loại camera số do hãng sản xuất. Nhà nhiếp ảnh ngay tức khắc bị choáng ngợp bởi khả năng linh hoạt và độ phân giải cao của nó.
"Tôi kinh ngạc khi có thể chớp được 9 điểm dừng một lúc", ông ta nói vậy. Các chương trình phần mềm dùng 256 sắc độ (8 bits) để mô tả các màu chuyển liên tục từ đen sang trắng, trong khi camera Leaf dùng 16.384 sắc độ.
Gia đình Schlowsky đã làm việc với các kỹ sư của hãng Leaf để cải tiến bộ phận lọc màu 3 hướng cho phép thiết bị đơn sắc có thể chụp được màu đầy đủ. Bổ sung bộ lọc này vào camera làm độ tương phản màu sắc biến đổi chân thực. Camera sẽ tạo 3 bản cho mỗi hình nhờ các bộ lọc RGB (đỏ, xanh lá cây và xanh da trời). Sau đó phần mềm Leaf sẽ tổng hợp chúng lại.
"Tôi có thể tạo những hình ảnh tuyệt vời còn hơn cả làm bằng phim", Bob Schlowsky nói. "và có thể xử lý lại rất nhanh file hình ảnh ban đầu nhờ thay đổi độ tương phản và tông màu theo những cách khác nhau mà tôi muốn, không cần phải chụp lại. Các lựa chọn này có thể so sánh trên màn hình cùng một lúc. Có thể thay đổi cường độ sáng và tạo được những file hình có khả năng in được trên mọi phương tiện không cần thay đổi độ sáng. Đó là lợi điểm mang tính cách mạng đối với nhà nhiếp ảnh".
Hệ thống "chụp ảnh số" này giúp ích rất nhiều: rút ngắn thời gian và tăng sự năng động, cung cấp dịch vụ tốt hơn cho khách hàng. Ưu điểm quan trọng nhất là thời gian của chu trình nhanh hơn, cụ thể là một giám đốc nghệ thuật có thể nhận được bức hình trên màn hình hoặc được in ra chưa tới 1 giờ đồng hồ.
Lois nói: "Ưu điểm này thể hiện đặc biệt là lúc cần phải chụp lại hay phải hiệu chỉnh. Nếu chụp một catalog có những hình ảnh lập lại đơn thuần, chúng ta có thể xem hình và chuẩn bị chụp bản tiếp theo trong 2 phút".
Gia đình Schlowsky thấy rằng chụp hình số hóa còn tạo điều kiện dễ dàng hợp tác với các giám đốc nghệ thuật cả ở xa và gần. Vì không phải chờ tráng phim, nhiều khách hàng tới phòng ảnh và trở về trong ngày với bức hình đã xong trong đĩa.
Công nghệ máy tính đã cách mạng hóa xuất bản, nhà tạo ảnh bây giờ có các công cụ mới, cung cấp sự tự do sáng tạo, sự linh hoạt, khả năng điều khiển và những bức hình chất lượng cao hơn.
Liên quan đến chất lượng, gia đình Schlowsky xem những sản phẩm số hóa cũng tốt như phim nếu không nói là tốt hơn, File số được tạo bởi camera là 2.048 x 2.048 điểm (pixels).
Mặc dù camera số mở ra thế giới mới cho nhà nhiếp ảnh và giám đốc nghệ thuật, nó cũng thể hiện một số trở ngại tiềm tàng. Nhà nhiếp ảnh phải am hiểu quá trình trước khi in để đảm bảo rằng các file sẽ phù hợp với phương pháp in - là một công việc trước đây dành cho các chuyên gia in ấn.
"Do công nghệ này còn quá mới, rất ít người biết cách sử dụng nó", bà Lois nói, "các nhà nhiếp ảnh phải chịu trách nhiệm về file hình ảnh của mình. Nhiều công việc vất vả, thử nghiệm và việc đọc là cần thiết để nắm vững lĩnh vực mới này".
Kinh phí lớn cũng là một vấn đề. Lắp đặt một hệ thống như Leaf có thể tốn 50.000 USD bao gồm máy Macintosh Quadra, camera Leaf và phần mềm. Bổ sung thêm phần mềm trình bày và chỉnh sửa, và một máy in lọc màu thì bạn phải đầu tư từ 5.000 đến 100.000 USD. Thiết bị và cách chụp 3 bản (kéo dài 1 giây cho mỗi màu) làm các hệ thống này chỉ dành cho phòng ảnh. Điều đó không thực tế khi chụp chân dung và chụp ngoài trời.
Gia đình Schlowsky tin rằng chụp không phim là phương cách của tương lai đặc biệt khi camera màu đơn bản độ phân giải cao được sản xuất.
"Chúng tôi không nghi ngờ rằng tương lai của nhiếp ảnh là số hóa", Lois nói. "Các lợi điểm đối với giám đốc nghệ thuật và nhà nhiếp ảnh đã được kiểm chứng. Chúng ta bây giờ chỉ mới bắt đầu hình dung ra ảnh hưởng của nhiếp ảnh số. Sự thực, còn chưa có một cuộc cách mạng nào giống như vậy kể từ khi phát minh ra phim màu".