Khứu giác với cảm xúc phòng the
Nhà thơ vĩ đại của nước ta, cụ Nguyễn Du đã có một nhận xét tinh tế và khoa học khi viết lên câu đó.
Trong cảm xúc thì mùi vị (khứu giác, vị giác) là yếu tố chính để kích thích tâm hồn con người chứ không phải là sắc đẹp (thị giác), cũng không phải là giọng nói (âm thanh) hay dư âm tình dục còn đọng lại trên da thịt. Khi nhận một mùi hương quen thuộc đã lâu chưa gặp, bỗng nhiên người ta nhớ lại một hình ảnh nào đó liên quan đến nó và cảm xúc xuất hiện. Tại sao như vậy?
Vì cảm xúc ấy là kết quả của một vòng phản xạ.
Các phân tử của mùi khi tiếp xúc với các thụ cảm thể có trên niêm mạc mũi sẽ tạo ra một kích thích, từ đó theo dây thần kinh khứu giác chuyển về võ não và tạo ra ngay một cảm xúc, đồng thời mọi suy nghĩ, hành động sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ cảm xúc này.
Thông thường, chúng ta chỉ cần ngửi hơi cay bột ớt hay hồ tiêu là có thể gây nhảy mũi, hắt hơi hoặc chỉ cần ngửi phải mùi tanh là có thể ói. Đó là tác dụng vật lý của mùi. Bên cạnh đó còn một tác dụng vô cùng quan trọng mà các nhà nghiên cứu tình dục học rất quan tâm, đó là ảnh hưởng của mùi vị trên xúc cảm của con người, trên sự hình thành một "tâm lý đáp ứng".
Mùi, vị, âm thanh, hình ảnh và xúc giác đóng vai trò rất lớn trong sự tạo ra "tâm lý đáp ứng". Áp dụng mùi và hương liệu trong lĩnh vực tình dục là một ý tưởng khá mới mẻ trong thập niên vừa qua.
Ở loài vật, đến mùa sinh sản, để duy trì nòi giống, cơ quan sinh dục của con cái sẽ tiết ra một loại mùi đặc trưng để con đực tìm đến. Chẳng hạn ở một số loài, mùi đặc trưng này có thể theo gió bay xa đến cả trăm cây số. Một con ong chúa bay ra khỏi tổ trong mùa sinh sản sẽ tiết ra một mùi lạ lùng, quyến rũ rất nhiều ong đực bay theo.
Còn ở con người thì sao? Mùi là linh hồn của kỷ niệm, êm ái nhưng cũng đầy cuồng nộ. Nhưng diễn tả mùi như thế nào, cảm giác ra sao thì chỉ mỗi cặp bạn tình mới cảm nhận đầy đủ được, sự yêu thích hương vị của nhau chính là biểu hiện của sự hòa hợp tình yêu, và cũng là bản chất của nghệ thuật điều trị trong các trường hợp rối loạn chức năng tình dục ở nam và nữ.
Sự phân bố hệ thống lông và đặc tính cấu tạo của nó cũng góp phần trong việc tạo ra mùi. Trên cơ thể con người, những vùng đặc biệt như nách, bẹn, gáy, các nếp gấp... là những nơi có ảnh hưởng mạnh nhất. Ngoài ra các cơ quan rỗng như miệng, mũi, tai cũng có mùi đặc trưng riêng của chúng. Rồi mùi của hơi thở và nước mắt, tinh dịch hay chất nhờn âm đạo...
Các thầy thuốc có kinh nghiệm đôi khi chỉ cần ở gần người bệnh cũng có thể chẩn đoán được tình trạng bệnh lý của người ấy, chẳng hạn như mùi ở người nghiện rượu, mùi hắc của người suy thận, mùi nồng nặc của một bệnh nhân viêm gan, suy gan, mùi hôi khó chịu của một người bị bệnh dạ dày hay rối loạn tiêu hóa, mùi của một người hay ăn thịt chó...
Có những người, thân thể họ tỏa ra mùi thơm dễ chịu, nhưng ngược lại cũng có người cơ thể tỏa ra mùi nồng nặc khó chịu. Tuy nhiên nếu thường xuyên tiếp xúc, dần dần sẽ hình thành nên tâm lý quen thuộc và chấp nhận.
Mùi và hương liệu cần có các chất phụ gia để mang đến cho người dùng. Phụ gia có thể là chất bôi trơn như vaseline hay sản phẩm từ thiên nhiên như dầu của các loại rau cỏ, hạt dẻ, olive, hạnh nhân, đào...; các loài hoa như hồng, hướng dương hoặc các loại dầu có sẵn tính chất kích dục như quế, đinh hương, hoắc hương... hoặc cũng có thể trích tinh dầu từ côn trùng, động vật...
Mũi là cơ quan để tiếp nhận mùi, nó sẽ dẫn truyền tất cả các kích thích lên não và tạo ra cảm giác hưng phấn.
Mùi là bản chất của cây cỏ, của muôn loài và của thiên nhiên. Sử dụng một sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên là quan niệm của các nhà khoa học hiện đại, tiến tới chỗ dần dần thay thế mùi của hóa chất.
Ngày nay, các hương liệu thiên nhiên dùng để tạo mùi có mặt hầu hết trong các sản phẩm chúng ta sử dụng, nó mang đến cho con người nhiều thú vị và hạnh phúc, kể cả hạnh phúc trong đời sống lứa đôi.