Ấu thơ, ấu thơ kì diệu, sức tưởng tượng mới bay bổng làm sao! Sự lãng mạn mới vô bờ bến làm sao! Bạn hãy thử nhìn và nghe một bé mẫu giáo nói:
Mẹ ơi, hôm nay con vừa ăn thịt 5 con khủng long và 2 con cá sấu (Bé đang hể hả kể về thành tích "tiêu diệt" những viên kẹo gôm chip chip hình dạng những con thú).
Mẹ ơi, ngày mai con sẽ làm hoàng tử cứu mẹ, mẹ đừng khóc nữa...
Nếu nghĩ như nhà bác học Nguyễn Trường Tộ và Pascal, lịch sử nhân loại như một đời người, thì tuổi mẫu giáo thật kì vĩ và bay bổng như thần thoại, như cổ tích của con người thời cổ đại vậy.
Bất hạnh thay, khi ta càng lớn, càng "già" thì tính thực tế ngày càng chiếm chỗ và đôi khi sự lãng mạn còn bị chế giễu. Đó là một nhầm lẫn đáng tiếc. Trong tình yêu của giới trẻ bây giờ, người ta nói mãi về sự lựa chọn giữa một anh chàng đi xe xịn, ăn mặc mốt và một anh chàng mặc áo ông bố, quần ông chú, đội mũ "tào phớ", đi dép đứt quai (bán ve chai sẽ được tiền dây đồng nhiều hơn tiền nhựa và dễ bị... sét đánh!) nhưng trong túi đút đến 3 cái thẻ thư viện. Tôi tin anh chàng "tào phớ" rồi sẽ qua Paris, sẽ vào vũ trụ, mặc dù hôm nay anh ta đi bộ.
Sự lựa chọn của tuổi trẻ nếu chỉ thiên về thực tế sẽ là một thảm hoạ. Bởi còn lãng mạn mới còn việc để làm, còn lí tưởng để mà hướng tới, còn khát vọng để mà kiếm tìm chỗ đứng trong tương lai. Chỉ nhìn thực tế, có nghĩa là chỉ thoả mãn cái hiện tại, nghĩa là cằn cỗi, là chấm hết.
Nếu nhìn xuống đất, bạn sẽ lựa lối cho đôi chân có lợi, bạn sẽ nhặt được của rơi, sẽ tránh dẫm phải "mìn dẻo" của vài ba chú chó. Nhưng nếu nhìn xuống đất, bạn chỉ được khoảng cách bất quá 2 mét. Nếu ngước nhìn trời cao, bạn sẽ có một khoảng cách vô tận khoảng cách đó mới làm nên chiều cao của một đấng nam nhi như Napoléon từng nói.
Nếu loài người chỉ nhìn xuống, họ sẽ chỉ tạo ra được những chiếc xe bốn bánh phỏng sinh học các loài côn trùng, muông thú. Nhưng họ đã nhìn lên trời, đã thấy loài chim và họ đã biết bay lên, bay xa. Để đưa người vào vũ trụ thoát nạn nhân mãn, để đón người ngoài Trái Đất trong tình hữu nghị hoặc để chiến đấu với họ nếu phải giành nhau không gian sinh tồn.
Hãy nhìn lên trời cao, bạn sẽ thấy muôn vàn vì sao, mà biết đâu có một vì sao nào đó sẽ mang tên bạn.
ĐOÀN CÔNG LÊ HUY
Nói với Tuổi Mới Lớn,
NXB. Kim Đồng, Báo Sinh viên Việt Nam Hoa Học Trò,
Hà Nội, 2001.